Παρακολουθώντας και εγώ τα τελευταία γεγονότα και τη συγκινητική συμπεριφορά των Τηλιακών απέναντι στους μετανάστες, που έχουν γίνει γνωστά τόσο στη χώρα μας όσο και σε όλο τον κόσμο και μας κάνουν να νιώθουμε περήφανοι σαν Έλληνες, θα ήθελα να επισημάνω...
επειδή γνωρίζω αρκετά καλά τα της Τήλου, ότι η ευαισθησία των κατοίκων του παραμεθόριου αυτού νησιού δεν είναι ούτε τυχαία, ούτε περιστασιακή.
στην Τήλο Διεθνές Οικολογικό Συνέδριο με θέμα «Μεσόγειος 2000 – Ειρήνη, Περιβάλλον – Πολιτισμός και Τουρισμός». Η έκπληξη βέβαια οφειλόταν όχι τόσο στο ότι η UNESCO θα
πραγματοποιούσε ένα τόσο σημαντικό συνέδριο, αλλά στο ότι το Συνέδριο αυτό θα γινόταν σε ένα πολύ μικρό νησί, στην Τήλο και μάλιστα με οργανωτή έναν από τους πιο μικρούς δήμους της
Ελλάδας.
Μόνο όταν φθάσαμε εκεί πανεπιστημιακοί, ειδικοί επιστήμονες, καλλιτέχνες, ποιητές, μουσικοί, εκδότες και δημοσιογράφοι-προσκαλεσμένοι από τη Διεθνή Οργάνωση- και γνωρίσαμε τον
αείμνηστο Δήμαρχο Τάσο Αλιφέρη –κατά την προσωπική μου άποψη έναν από τους πιο χαρισματικούς και φωτισμένους δημάρχους της χώρας μας- καταλάβαμε γιατί ένας τόσο μικρός
δήμος μπορούσε να οργανώσει ένα τόσο μεγάλο διεθνές συνέδριο.
Το ίδιο το συνέδριο επίσης ήταν για όλους μας μια έκπληξη: Επί μια εβδομάδα από τις 14 έως τις 21 Σεπτεμβρίου (1997) πραγματοποιούνταν καθημερινά πρωινές και απογευματινές παρουσιάσεις θεμάτων από τους αντίστοιχους εισηγητές, ενώ τα βράδια οργανώνονταν καλλιτεχνικές εκδηλώσεις με μουσική, ποίηση και κινηματογραφικές προβολές.
Πιστεύω, χωρίς να το θεωρώ καθόλου υπερβολικό, ότι το συνέδριο αυτό στην Τήλο, άνοιξε νέους πρωτόγνωρους δρόμους όχι μόνο για το νησί, αλλά για όλη την Ελλάδα.
Η περιβαλλοντική ευαισθησία των Τηλιακών
Προσωπικά είχα προσκληθεί από την UNESCO για να κάνω εισήγηση στο θέμα του αειφορικού τουρισμού και να παρουσιάσω τη μελέτη που έχω κάνει, για το γνωστό Οικολογικό Πάρκο του Abruzzo στην 2 Ιταλία, όπου εδώ και 50 χρόνια, βρίσκεται σε εξέλιξη ένα πολύ σημαντικό πείραμα τουριστικής ανάπτυξης, με σεβασμό στο περιβάλλον και τον πολιτισμό και με στήριξη στην τοπική κοινωνία και οικονομία (τοπικά αγροτικά προϊόντα, τοπική κουζίνα, τοπική μουσική και ψυχαγωγία, τοπική αρχιτεκτονική, κλπ.)
Αφού ολοκλήρωσα την παρουσίαση με πλησίασε ιδιαιτέρως ο δήμαρχος, και μου ζήτησε να του αφήσω την εισήγηση και τη μελέτη για το Πάρκο, γιατί, όπως μου είπε, σκόπευε να ξεκινήσει και στην Τήλο τη δημιουργία ενός παρόμοιου πάρκου με στόχο να καθιερώσει στο νησί ένα άλλο τουριστικό μοντέλο. Μέσα από αρκετές συζητήσεις που κάναμε κατάλαβα ότι ήθελε οπωσδήποτε να ξεφύγει η Τήλος από το μοντέλο του all inclusive τουρισμού, που κυριαρχεί στη γειτονική Ρόδο, και να ακολουθήσει το δρόμο της ήπιας τουριστικής ανάπτυξης. Παράλληλα μέσω του Πάρκου πίστευε ότι θα αναπτύξει ακόμα περισσότερο την ευαισθητοποίηση των κατοίκων.
Εγώ βέβαια ήμουν επιφυλακτικός, γιατί γνώριζα πολύ καλά τις δυσκολίες που θα συναντούσε στη χώρα μας ένα τέτοιο εγχείρημα.
Ο Αλιφέρης όμως, όπως απέδειξε, έχοντας τη συμπαράσταση των κατοίκων (επί πέντε τετραετίες, όσο ζούσε, εκλέγονταν δήμαρχος από την πρώτη Κυριακή με πολύ μεγάλα ποσοστά) όχι μόνο δίστασε να συγκρουσθεί με τα οργανωμένα τουριστικά συμφέροντα, αλλά και με θεσμικούς πολιτικούς παράγοντες, και κατάφεραν, δημοτική αρχή και δημότες, να αποδείξουν ότι «ένας άλλος τουρισμός» είναι εφικτός και στην Ελλάδα.
Το Πάρκο της Τήλου, ιδρύθηκε, και έχει βάλει τη σφραγίδα του στο νησί, με πολύ θετικά αποτελέσματα τόσο για το περιβάλλον και για την οικονομία και για την κοινωνία γενικότερα. Η λειτουργία του Πάρκου μετά από το θάνατό του, ατόνησε λίγο αλλά είναι σίγουρο ότι η σημερινή δήμαρχος Μαρία Καμμά-Αλιφέρη, με τη στήριξη των κατοίκων καθώς και των περιβαλλοντικών και κοινωνικών φορέων που πιστεύουν στο εγχείρημα αυτό, θα πετύχουν και την αναζωογόνηση του Πάρκου αλλά και την εμπέδωση της τουριστικής ανάπτυξης με σεβασμό στη φύση, τον πολιτισμό και τον άνθρωπο.
Όμως η αλλαγή στις συνειδήσεις και στην ευαισθησία των κατοίκων που έφερε η πολιτική του Τάσου Αλιφέρη είχε μια ακόμη σημαντική οικολογική και κοινωνική ΕΠΙΤΥΧΙΑ: Το γεγονός δηλαδή ότι ο
δήμος Τήλου είναι ο μοναδικός δήμος στην Ελλάδα που από τότε έχει απαγορευθεί τελείως το κυνήγι, παρά τον πόλεμο που δέχθηκε ο η τότε και συνεχίζει να δέχεται η σημερινή δημοτική αρχή από τα οργανωμένα συμφέροντα.
Η απαγόρευση του κυνηγιού είχε ευεργετικά αποτελέσματα για την Τήλο, αφού εμπλουτίσθηκε πολύ η χλωρίδα και η πανίδα, ιδιαίτερα η ορνιθοπανίδα του νησιού, και σήμερα οι επισκέπτες απολαμβάνουν πραγματικά τη φύση, ιδιαίτερα όσοι πεζοπορούν τα εξαίρετα μονοπάτια της. Ο φυσιολατρικός τουρισμός μάλιστα έχει φέρει και θετικά οικονομικά αποτελέσματα στο νησί, αφού στην Τήλο, ο τουρισμός δεν τελειώνει τον Αύγουστο, όπως στα περισσότερα μικρά νησιά, αλλά συνεχίζεται και το φθινόπωρο, ιδιαίτερα τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο.
Η κοινωνική ευαισθησία των Τηλιακών
Αλλά όπως έδειξαν οι εξελίξεις, η πολιτική του πρωτοπόρου δημάρχου δεν συνέβαλε μόνο στην οικολογική ευαισθητοποίηση των Τηλιακών, αλλά και στην ευαισθητοποίηση τους για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Γιατί δεν μπορεί να ξεχάσει κανένας ευαίσθητος πολίτης αυτής της χώρας ότι στο μικρό αυτό νησί η δημοτική αρχή και προσωπικά ο Τάσος Αλιφέρης αποφάσισαν, ενεργώντας πρωτοποριακά για τη χώρα μας, να νομιμοποιήσουν γάμους ατόμων του ιδίου φύλου, κάτι αυτονόητο σε πολλές πολιτισμένες χώρες.
Βέβαια και σε αυτό το θέμα ο δήμαρχος δέχθηκε, όπως το περίμενε άλλωστε, επιθέσεις όλου του συντηρητικού κατεστημένου: τύπου, πολιτικών και εκκλησιαστικών παραγόντων, και δυστυχώς ακόμα και από τη δικαιοσύνη. Όμως ο δρόμος που άνοιξε ο Τάσος Αλιφέρης-στηριγμένος στους ευαίσθητους Τηλιακούς- για τη θεσμική κατοχύρωση της ελεύθερης σεξουαλικής επιλογής, έχει συμβάλλει σημαντικά στην αλλαγή της συνείδησης των πολιτών στη χώρα μας και στην αποδοχή πλέον από εκατομμύρια συμπολίτες μας του δικαιώματος της ελευθερίας στις προσωπικές επιλογές. Απομένει και η επίσημη πολιτεία να ψηφίσει επιτέλους ένα ολοκληρωμένο θεσμικό
πλαίσιο για τις σχέσεις ατόμων του ιδίου φύλου, όπως έχει γίνει σε πολλές προηγμένες χώρες της Ευρώπης και όλου του κόσμου.
Έχοντας λοιπόν οι Τηλιακοί δώσει τόσες αποδείξεις για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τόσο της φύσης, όσο και των ανθρώπων, προσωπικά δεν ένιωσα καμία έκπληξη για την απέραντη ανθρωπιά (ρεσιτάλ ανθρωπιάς χαρακτηρίσθηκε από τον τύπο)που έδειξαν για ακόμα μια φορά για την τη σωτηρία των 50 περίπου μεταναστών -ανάμεσα τους ήταν και παιδιά- που τους άφησαν οι δουλέμποροι κρεμασμένους κάτω από δύσκολες καιρικές συνθήκες σε επικίνδυνη βραχώδη ακτή του νησιού.
Το πνεύμα αλληλεγγύης που κυριαρχεί πλέον το νησί, έχει εξαφανίσει από την Τήλο το ρατσισμό και την ξενοφοβία που πασχίζει να καλλιεργήσει η κυβέρνηση στους Έλληνες απέναντι στους μετανάστες και στους πρόσφυγες.
Δίκαια λοιπόν η Τήλος κερδίζει τον τίτλο τιμής «το νησί της οικολογικής και κοινωνικής ευαισθησίας» και αξίζει να γίνει παράδειγμα για κάθε νησί, κάθε χωριό, κάθε πόλη στην Ελλάδα.
Μάκης Σταύρου
Ιστορικός – Περιβαλλοντολόγος
Μέλος της Οικολογικής Οργάνωσης «Εναλλακτική Δράση»
stavroumakis@gmail.com
paraktios.gr
επειδή γνωρίζω αρκετά καλά τα της Τήλου, ότι η ευαισθησία των κατοίκων του παραμεθόριου αυτού νησιού δεν είναι ούτε τυχαία, ούτε περιστασιακή.
Είναι το αποτέλεσμα της πολιτικής που για περισσότερο από 20 χρόνια υλοποιείται στο νησί και η οποία ξεκίνησε από τον πρωτοπόρο και φωτισμένο αείμνηστο δήμαρχο Τάσο Αλιφέρη και συνεχίζεται με τη δήμαρχο, άξια συνεχίστρια του έργου του, Μαρία Καμμά- Αλιφέρη.
Πριν από 17 χρόνια λοιπόν, όλοι όσοι τότε ασχολούμασταν με τα περιβαλλοντικά ζητήματα, νιώσαμε μια πολύ ευχάριστη έκπληξη, όταν πληροφορηθήκαμε ότι η UNESCO θα πραγματοποιούσεστην Τήλο Διεθνές Οικολογικό Συνέδριο με θέμα «Μεσόγειος 2000 – Ειρήνη, Περιβάλλον – Πολιτισμός και Τουρισμός». Η έκπληξη βέβαια οφειλόταν όχι τόσο στο ότι η UNESCO θα
πραγματοποιούσε ένα τόσο σημαντικό συνέδριο, αλλά στο ότι το Συνέδριο αυτό θα γινόταν σε ένα πολύ μικρό νησί, στην Τήλο και μάλιστα με οργανωτή έναν από τους πιο μικρούς δήμους της
Ελλάδας.
Μόνο όταν φθάσαμε εκεί πανεπιστημιακοί, ειδικοί επιστήμονες, καλλιτέχνες, ποιητές, μουσικοί, εκδότες και δημοσιογράφοι-προσκαλεσμένοι από τη Διεθνή Οργάνωση- και γνωρίσαμε τον
αείμνηστο Δήμαρχο Τάσο Αλιφέρη –κατά την προσωπική μου άποψη έναν από τους πιο χαρισματικούς και φωτισμένους δημάρχους της χώρας μας- καταλάβαμε γιατί ένας τόσο μικρός
δήμος μπορούσε να οργανώσει ένα τόσο μεγάλο διεθνές συνέδριο.
Το ίδιο το συνέδριο επίσης ήταν για όλους μας μια έκπληξη: Επί μια εβδομάδα από τις 14 έως τις 21 Σεπτεμβρίου (1997) πραγματοποιούνταν καθημερινά πρωινές και απογευματινές παρουσιάσεις θεμάτων από τους αντίστοιχους εισηγητές, ενώ τα βράδια οργανώνονταν καλλιτεχνικές εκδηλώσεις με μουσική, ποίηση και κινηματογραφικές προβολές.
Πιστεύω, χωρίς να το θεωρώ καθόλου υπερβολικό, ότι το συνέδριο αυτό στην Τήλο, άνοιξε νέους πρωτόγνωρους δρόμους όχι μόνο για το νησί, αλλά για όλη την Ελλάδα.
Η περιβαλλοντική ευαισθησία των Τηλιακών
Προσωπικά είχα προσκληθεί από την UNESCO για να κάνω εισήγηση στο θέμα του αειφορικού τουρισμού και να παρουσιάσω τη μελέτη που έχω κάνει, για το γνωστό Οικολογικό Πάρκο του Abruzzo στην 2 Ιταλία, όπου εδώ και 50 χρόνια, βρίσκεται σε εξέλιξη ένα πολύ σημαντικό πείραμα τουριστικής ανάπτυξης, με σεβασμό στο περιβάλλον και τον πολιτισμό και με στήριξη στην τοπική κοινωνία και οικονομία (τοπικά αγροτικά προϊόντα, τοπική κουζίνα, τοπική μουσική και ψυχαγωγία, τοπική αρχιτεκτονική, κλπ.)
Αφού ολοκλήρωσα την παρουσίαση με πλησίασε ιδιαιτέρως ο δήμαρχος, και μου ζήτησε να του αφήσω την εισήγηση και τη μελέτη για το Πάρκο, γιατί, όπως μου είπε, σκόπευε να ξεκινήσει και στην Τήλο τη δημιουργία ενός παρόμοιου πάρκου με στόχο να καθιερώσει στο νησί ένα άλλο τουριστικό μοντέλο. Μέσα από αρκετές συζητήσεις που κάναμε κατάλαβα ότι ήθελε οπωσδήποτε να ξεφύγει η Τήλος από το μοντέλο του all inclusive τουρισμού, που κυριαρχεί στη γειτονική Ρόδο, και να ακολουθήσει το δρόμο της ήπιας τουριστικής ανάπτυξης. Παράλληλα μέσω του Πάρκου πίστευε ότι θα αναπτύξει ακόμα περισσότερο την ευαισθητοποίηση των κατοίκων.
Εγώ βέβαια ήμουν επιφυλακτικός, γιατί γνώριζα πολύ καλά τις δυσκολίες που θα συναντούσε στη χώρα μας ένα τέτοιο εγχείρημα.
Ο Αλιφέρης όμως, όπως απέδειξε, έχοντας τη συμπαράσταση των κατοίκων (επί πέντε τετραετίες, όσο ζούσε, εκλέγονταν δήμαρχος από την πρώτη Κυριακή με πολύ μεγάλα ποσοστά) όχι μόνο δίστασε να συγκρουσθεί με τα οργανωμένα τουριστικά συμφέροντα, αλλά και με θεσμικούς πολιτικούς παράγοντες, και κατάφεραν, δημοτική αρχή και δημότες, να αποδείξουν ότι «ένας άλλος τουρισμός» είναι εφικτός και στην Ελλάδα.
Το Πάρκο της Τήλου, ιδρύθηκε, και έχει βάλει τη σφραγίδα του στο νησί, με πολύ θετικά αποτελέσματα τόσο για το περιβάλλον και για την οικονομία και για την κοινωνία γενικότερα. Η λειτουργία του Πάρκου μετά από το θάνατό του, ατόνησε λίγο αλλά είναι σίγουρο ότι η σημερινή δήμαρχος Μαρία Καμμά-Αλιφέρη, με τη στήριξη των κατοίκων καθώς και των περιβαλλοντικών και κοινωνικών φορέων που πιστεύουν στο εγχείρημα αυτό, θα πετύχουν και την αναζωογόνηση του Πάρκου αλλά και την εμπέδωση της τουριστικής ανάπτυξης με σεβασμό στη φύση, τον πολιτισμό και τον άνθρωπο.
Όμως η αλλαγή στις συνειδήσεις και στην ευαισθησία των κατοίκων που έφερε η πολιτική του Τάσου Αλιφέρη είχε μια ακόμη σημαντική οικολογική και κοινωνική ΕΠΙΤΥΧΙΑ: Το γεγονός δηλαδή ότι ο
δήμος Τήλου είναι ο μοναδικός δήμος στην Ελλάδα που από τότε έχει απαγορευθεί τελείως το κυνήγι, παρά τον πόλεμο που δέχθηκε ο η τότε και συνεχίζει να δέχεται η σημερινή δημοτική αρχή από τα οργανωμένα συμφέροντα.
Η απαγόρευση του κυνηγιού είχε ευεργετικά αποτελέσματα για την Τήλο, αφού εμπλουτίσθηκε πολύ η χλωρίδα και η πανίδα, ιδιαίτερα η ορνιθοπανίδα του νησιού, και σήμερα οι επισκέπτες απολαμβάνουν πραγματικά τη φύση, ιδιαίτερα όσοι πεζοπορούν τα εξαίρετα μονοπάτια της. Ο φυσιολατρικός τουρισμός μάλιστα έχει φέρει και θετικά οικονομικά αποτελέσματα στο νησί, αφού στην Τήλο, ο τουρισμός δεν τελειώνει τον Αύγουστο, όπως στα περισσότερα μικρά νησιά, αλλά συνεχίζεται και το φθινόπωρο, ιδιαίτερα τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο.
Η κοινωνική ευαισθησία των Τηλιακών
Αλλά όπως έδειξαν οι εξελίξεις, η πολιτική του πρωτοπόρου δημάρχου δεν συνέβαλε μόνο στην οικολογική ευαισθητοποίηση των Τηλιακών, αλλά και στην ευαισθητοποίηση τους για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Γιατί δεν μπορεί να ξεχάσει κανένας ευαίσθητος πολίτης αυτής της χώρας ότι στο μικρό αυτό νησί η δημοτική αρχή και προσωπικά ο Τάσος Αλιφέρης αποφάσισαν, ενεργώντας πρωτοποριακά για τη χώρα μας, να νομιμοποιήσουν γάμους ατόμων του ιδίου φύλου, κάτι αυτονόητο σε πολλές πολιτισμένες χώρες.
Βέβαια και σε αυτό το θέμα ο δήμαρχος δέχθηκε, όπως το περίμενε άλλωστε, επιθέσεις όλου του συντηρητικού κατεστημένου: τύπου, πολιτικών και εκκλησιαστικών παραγόντων, και δυστυχώς ακόμα και από τη δικαιοσύνη. Όμως ο δρόμος που άνοιξε ο Τάσος Αλιφέρης-στηριγμένος στους ευαίσθητους Τηλιακούς- για τη θεσμική κατοχύρωση της ελεύθερης σεξουαλικής επιλογής, έχει συμβάλλει σημαντικά στην αλλαγή της συνείδησης των πολιτών στη χώρα μας και στην αποδοχή πλέον από εκατομμύρια συμπολίτες μας του δικαιώματος της ελευθερίας στις προσωπικές επιλογές. Απομένει και η επίσημη πολιτεία να ψηφίσει επιτέλους ένα ολοκληρωμένο θεσμικό
πλαίσιο για τις σχέσεις ατόμων του ιδίου φύλου, όπως έχει γίνει σε πολλές προηγμένες χώρες της Ευρώπης και όλου του κόσμου.
Έχοντας λοιπόν οι Τηλιακοί δώσει τόσες αποδείξεις για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τόσο της φύσης, όσο και των ανθρώπων, προσωπικά δεν ένιωσα καμία έκπληξη για την απέραντη ανθρωπιά (ρεσιτάλ ανθρωπιάς χαρακτηρίσθηκε από τον τύπο)που έδειξαν για ακόμα μια φορά για την τη σωτηρία των 50 περίπου μεταναστών -ανάμεσα τους ήταν και παιδιά- που τους άφησαν οι δουλέμποροι κρεμασμένους κάτω από δύσκολες καιρικές συνθήκες σε επικίνδυνη βραχώδη ακτή του νησιού.
Το πνεύμα αλληλεγγύης που κυριαρχεί πλέον το νησί, έχει εξαφανίσει από την Τήλο το ρατσισμό και την ξενοφοβία που πασχίζει να καλλιεργήσει η κυβέρνηση στους Έλληνες απέναντι στους μετανάστες και στους πρόσφυγες.
Δίκαια λοιπόν η Τήλος κερδίζει τον τίτλο τιμής «το νησί της οικολογικής και κοινωνικής ευαισθησίας» και αξίζει να γίνει παράδειγμα για κάθε νησί, κάθε χωριό, κάθε πόλη στην Ελλάδα.
Μάκης Σταύρου
Ιστορικός – Περιβαλλοντολόγος
Μέλος της Οικολογικής Οργάνωσης «Εναλλακτική Δράση»
stavroumakis@gmail.com
paraktios.gr