Διεργασίες οι οποίες υπερβαίνουν τα κομματικά σύνορα του ΠαΣοΚ εκκολάπτονται στο εσωτερικό του κόμματος το τελευταίο διάστημα. Η μάχη ηγεσίας που προετοιμάζεται δεν θα δοθεί μόνο για την επιλογή ενός αρχηγού αλλά, όπως λένε σχεδόν όλα τα στελέχη, και για τη φυσιογνωμία του κόμματος. «Το ΠαΣοΚ δεν μπορεί να πάει έτσι στις εκλογές» ομολογούν.
Προς το παρόν όλες οι δυνάμεις τηρούν εκεχειρία, αναμένοντας τον κ. Γ. Παπανδρέου να ορίσει τις εξελίξεις. Το κόμμα όμως έχει υποστεί τέτοια φθορά που χρειάζεται κάτι περισσότερο από έναν νέο αρχηγό για να επανακάμψει. «Με τι ατζέντα θα κατέβουμε στις εκλογές;» διερωτούνται πολλά στελέχη, γνωρίζοντας ότι η ημερομηνία προσφυγής στις κάλπες δεν εξαρτάται από τις δικές τους επιθυμίες, αλλά από τη στάση των κκ. Αντ. Σαμαρά και Γ. Καρατζαφέρη. «Ολα τα μεγαλοστελέχη στο ΠαΣοΚ ονειρεύονται να επανιδρύσουν το κόμμα. Πολύ φοβάμαι όμως ότι θα καταλήξουν “Ζίγδηδες”» παρατηρεί παλαιό και έμπειρο στέλεχος του ΠαΣοΚ.
Κενό στρατηγικής
Στο εσωτερικό του κόμματος έχει επιτευχθεί μια άτυπη συναίνεση. Ολοι χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να αναπτύξουν τις θέσεις τους, καθώς γίνεται όλο και πιο φανερό ότι η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική αλλά και βαθιά πολιτική. «Με την πολιτική του Μνημονίου έχουμε τσακίσει τη ραχοκοκαλιά του ΠαΣοΚ» ομολογούν οι κορυφαίοι υπουργοί στις ιδιωτικές συζητήσεις τους γνωρίζοντας ότι η κομματική βάση έχει διαρρήξει τους δεσμούς της με τα ηγετικά κλιμάκια. Ο κ. Γ. Παναγιωτακόπουλος και το κομμάτι του ΠαΣοΚ που αντιπροσωπεύει, έχουν γίνει μήλον της έριδος καθώς όλες οι πλευρές – ακόμη και η πλέον αταίριαστη, της... τρόικας – φέρονται να διεκδικούν τη στήριξή του.
Ενας απρόβλεπτος παράγοντας για τις εξελίξεις στο ΠαΣοΚ είναι ο κ. Λ. Παπαδήμος. Ενας τεχνοκράτης με πολιτικά χαρακτηριστικά, που πολλοί εκτιμούν ότι αν πετύχει θα θέσει – άθελά του ενδεχομένως – ένα νέο πλαίσιο για τα χαρακτηριστικά που πρέπει να διαθέτει ένας σύγχρονος ηγέτης.
Ο κ. Παπανδρέου, παρακολουθώντας το ένα στέλεχος μετά το άλλο να του ζητεί απολογισμό και πρωτοβουλίες που θα βγάλουν το ΠαΣοΚ από το αδιέξοδο, κάλεσε σε κατ’ ιδίαν συναντήσεις τα κορυφαία στελέχη. Σε αυτές άνοιξε τη συζήτηση για τη διαδοχή στο κόμμα, παρ’ ότι το προηγούμενο διάστημα έστελνε αντιφατικά μηνύματα σχετικά με τις διαθέσεις του.
Συμπόσια για 4+1
Το ΠαΣοΚ μοιάζει με ένα απέραντο συμπόσιο, όπου το φαγητό συσφίγγει δεσμούς και ο οίνος επισφραγίζει συμμαχίες. Τα εστιατόρια και οι ταβέρνες αποφεύγονται για ευνόητους λόγους. Αυτές τις ημέρες προτιμάται η σπιτική κουζίνα. Σε σπίτι – και όχι σε ταβέρνα – πραγματοποιήθηκε και η συνάντηση του κ. Θ. Πάγκαλου με την ομάδα των τεσσάρων (Α. Λοβέρδος, Αννα Διαμαντοπούλου, Ι. Ραγκούσης, Ηλ. Μόσιαλος) λίγες ώρες προτού δηλώσει ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης ότι «τα κόμματα δεν είναι αιώνια, εγώ δεν έχω προσήλωση σε κανενός είδους σύμβολο ή τίτλο».
Η ομάδα των τεσσάρων, σύμφωνα με πληροφορίες, ετοιμάζει μια πολιτική πλατφόρμα για την ανασύνθεση του ΠαΣοΚ, με στόχο οι θέσεις αυτές να χρησιμεύσουν ως βάση για τη μελλοντική σύμπλευση των δυνάμεων της Κεντροαριστεράς, μολονότι τα μέλη της εκφράζουν την ανησυχία τους μήπως η πρόωρη έναρξη των εχθροπραξιών βλάψει τη συμφωνία της 26ης - 27ης Οκτωβρίου. Θεωρείται βέβαιο ότι στη μάχη της διαδοχής η ομάδα θα συμμετάσχει με έναν υποψήφιο, ο οποίος όμως δεν έχει επιλεγεί ακόμα. Ο κ. Λοβέρδος έχει σαφές δημοσκοπικό προβάδισμα και ευρύτερη αποδοχή στα λαϊκά στρώματα, η κυρία Διαμαντοπούλου διαθέτει ατόφιες εκσυγχρονιστικές πεποιθήσεις και διασυνδέσεις στην Ευρώπη.
Η ομάδα αυτή συνομιλεί με τον κ. Γ. Φλωρίδη, ο οποίος όμως έχει καταθέσει ήδη μια συγκεκριμένη πολιτική πρόταση και μέσω του Κοινωνικού Συνδέσμου κινείται σε έναν ευρύτερο χώρο χωρίς κομματικές δεσμεύσεις. Επίσης, μιλούν με την ομάδα των φιλελευθέρων της ΝΔ (Κυρ. Μητσοτάκη, Α. Σπηλιωτόπουλο, Κ. Χατζηδάκη, Ευ. Αντώναρο, Μιλτ. Βαρβιτσιώτη), αλλά και με τον κ. Φ. Κουβέλη. Αυτές οι συζητήσεις πάντως γίνονται σε πολύ χαλαρό πλαίσιο.
Πολλοί εκτιμούσαν ότι στην ομάδα θα ενταχθεί και ο κ. Γ. Παπακωνσταντίνου. Ο υπουργός Περιβάλλοντος όμως διατηρεί τις αποστάσεις του, επικαλούμενος ζητήματα ηθικής υποχρέωσης απέναντι στον κ. Παπανδρέου – ήδη οι κκ. Ραγκούσης και Μόσιαλος, τους οποίους ανέδειξε ο κ. Παπανδρέου και όχι η κάλπη, αποκαλούνται «πατροκτόνοι» στο εσωτερικό του ΠαΣοΚ.
Ο κύκλος Βενιζέλου
Ο κ. Ευ. Βενιζέλος διατηρεί αυτή την ώρα το προβάδισμα. Βρίσκεται στην κορυφή της κομματικής επετηρίδας, είναι λιγότερο φθαρμένος σε σχέση με τους υπουργούς που ανέλαβαν από την αρχή μνημονιακά υπουργεία και επιπλέον, όπως λένε πολλά στελέχη του ΠαΣοΚ, ως υπουργός Οικονομικών έχει δείξει ηγετικά χαρακτηριστικά λαμβάνοντας δύσκολες αποφάσεις και επιβάλλοντάς τες στην Κοινοβουλευτική Ομάδα.
Από την άλλη πλευρά ο κ. Βενιζέλος δεν έχει επιτελείο, αδιαφορεί για τα οργανωτικά ζητήματα και η ταύτισή του με τον κ. Παπανδρέου (διαφώνησαν μόνο για το δημοψήφισμα) όπως και η εφαρμογή των πιο σκληρών μέτρων του Μνημονίου τού δημιουργούν εμφανή εμπόδια.
Ο ίδιος λέει στους συνομιλητές του ότι θα κάνει το καθήκον του προς την παράταξη και φέρεται να απορρίπτει το σενάριο της διαρχίας στο ΠαΣοΚ. Ο κύκλος των υποστηρικτών του διευρύνεται καθώς όπως λέγεται στρέφεται προς αυτόν μια κρίσιμη μάζα σκληρών «παπανδρεϊκών» στελεχών που τοποθετούνται απέναντι από την ομάδα των τεσσάρων. Επιπλέον, λέγεται ότι έχει συμμαχήσει μαζί του ο κ. Κ. Σκανδαλίδης, ενώ ο κ. Δ. Ρέππας, ο οποίος στήριξε την επιλογή Βενιζέλου για την πρωθυπουργία την περασμένη Τετάρτη, δεν ανοίγει τα χαρτιά του.
Επιπλέον ο κ. Χρ. Πολυζωγόπουλος, ο οποίος υπήρξε αρχιτέκτονας της επικράτησης του κ. Παπανδρέου το 2007, έστειλε επιστολή με την ιδιότητα του μέλους του Εθνικού Συμβουλίου του ΠαΣοΚ η οποία ξάφνιασε εξαιτίας της σκληρής της γλώσσας. Μέσω αυτής της επιστολής καταλογίζει ευθύνες στον πρώην πρωθυπουργό για την πολιτική που εφάρμοσε με αποτελέσματα «αρνητικά ως και επικίνδυνα για τη χώρα» και χαρακτηρίζει πολιτικό ατόπημα για τον κ. Παπανδρέου τη συνεργασία με τον ΛΑΟΣ.
Αποστάσεις από όλους τους πιθανούς υποψηφίους τηρεί ο κ. Μιχ. Χρυσοχοΐδης, ο οποίος είναι φανερό ότι επιζητεί έναν διακριτό ρόλο, ενώ ετοιμάζεται να βγει δυναμικά στο προσκήνιο ο κ. Π. Ευθυμίου. Ο «παπανδρεϊκός» χώρος μπορεί να βρίσκεται σε κρίση, αλλά δεν παύει να αποτελεί έναν ισχυρό πόλο στο ΠαΣοΚ. Αν τελικώς αποσυρθεί από την κούρσα της διαδοχής ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ δύο πρόσωπα αναμένεται να διεκδικήσουν δυναμικά την «κληρονομιά» του. Ο κ. Χ. Καστανίδης, ο οποίος είναι δύσκολο να ξεφύγει από το βάρος του δημοψηφίσματος, επιδιώκει όμως την επανασύσταση της Κεντροαριστεράς. Η προσοχή των υπολοίπων στελεχών όμως στρέφεται προς τον κ. Χρ. Παπουτσή, ο οποίος διαθέτει ισχυρό μηχανισμό και κατοχυρωμένη πολιτική ταυτότητα.
vima
Προς το παρόν όλες οι δυνάμεις τηρούν εκεχειρία, αναμένοντας τον κ. Γ. Παπανδρέου να ορίσει τις εξελίξεις. Το κόμμα όμως έχει υποστεί τέτοια φθορά που χρειάζεται κάτι περισσότερο από έναν νέο αρχηγό για να επανακάμψει. «Με τι ατζέντα θα κατέβουμε στις εκλογές;» διερωτούνται πολλά στελέχη, γνωρίζοντας ότι η ημερομηνία προσφυγής στις κάλπες δεν εξαρτάται από τις δικές τους επιθυμίες, αλλά από τη στάση των κκ. Αντ. Σαμαρά και Γ. Καρατζαφέρη. «Ολα τα μεγαλοστελέχη στο ΠαΣοΚ ονειρεύονται να επανιδρύσουν το κόμμα. Πολύ φοβάμαι όμως ότι θα καταλήξουν “Ζίγδηδες”» παρατηρεί παλαιό και έμπειρο στέλεχος του ΠαΣοΚ.
Κενό στρατηγικής
Στο εσωτερικό του κόμματος έχει επιτευχθεί μια άτυπη συναίνεση. Ολοι χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να αναπτύξουν τις θέσεις τους, καθώς γίνεται όλο και πιο φανερό ότι η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική αλλά και βαθιά πολιτική. «Με την πολιτική του Μνημονίου έχουμε τσακίσει τη ραχοκοκαλιά του ΠαΣοΚ» ομολογούν οι κορυφαίοι υπουργοί στις ιδιωτικές συζητήσεις τους γνωρίζοντας ότι η κομματική βάση έχει διαρρήξει τους δεσμούς της με τα ηγετικά κλιμάκια. Ο κ. Γ. Παναγιωτακόπουλος και το κομμάτι του ΠαΣοΚ που αντιπροσωπεύει, έχουν γίνει μήλον της έριδος καθώς όλες οι πλευρές – ακόμη και η πλέον αταίριαστη, της... τρόικας – φέρονται να διεκδικούν τη στήριξή του.
Ενας απρόβλεπτος παράγοντας για τις εξελίξεις στο ΠαΣοΚ είναι ο κ. Λ. Παπαδήμος. Ενας τεχνοκράτης με πολιτικά χαρακτηριστικά, που πολλοί εκτιμούν ότι αν πετύχει θα θέσει – άθελά του ενδεχομένως – ένα νέο πλαίσιο για τα χαρακτηριστικά που πρέπει να διαθέτει ένας σύγχρονος ηγέτης.
Ο κ. Παπανδρέου, παρακολουθώντας το ένα στέλεχος μετά το άλλο να του ζητεί απολογισμό και πρωτοβουλίες που θα βγάλουν το ΠαΣοΚ από το αδιέξοδο, κάλεσε σε κατ’ ιδίαν συναντήσεις τα κορυφαία στελέχη. Σε αυτές άνοιξε τη συζήτηση για τη διαδοχή στο κόμμα, παρ’ ότι το προηγούμενο διάστημα έστελνε αντιφατικά μηνύματα σχετικά με τις διαθέσεις του.
Συμπόσια για 4+1
Το ΠαΣοΚ μοιάζει με ένα απέραντο συμπόσιο, όπου το φαγητό συσφίγγει δεσμούς και ο οίνος επισφραγίζει συμμαχίες. Τα εστιατόρια και οι ταβέρνες αποφεύγονται για ευνόητους λόγους. Αυτές τις ημέρες προτιμάται η σπιτική κουζίνα. Σε σπίτι – και όχι σε ταβέρνα – πραγματοποιήθηκε και η συνάντηση του κ. Θ. Πάγκαλου με την ομάδα των τεσσάρων (Α. Λοβέρδος, Αννα Διαμαντοπούλου, Ι. Ραγκούσης, Ηλ. Μόσιαλος) λίγες ώρες προτού δηλώσει ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης ότι «τα κόμματα δεν είναι αιώνια, εγώ δεν έχω προσήλωση σε κανενός είδους σύμβολο ή τίτλο».
Η ομάδα των τεσσάρων, σύμφωνα με πληροφορίες, ετοιμάζει μια πολιτική πλατφόρμα για την ανασύνθεση του ΠαΣοΚ, με στόχο οι θέσεις αυτές να χρησιμεύσουν ως βάση για τη μελλοντική σύμπλευση των δυνάμεων της Κεντροαριστεράς, μολονότι τα μέλη της εκφράζουν την ανησυχία τους μήπως η πρόωρη έναρξη των εχθροπραξιών βλάψει τη συμφωνία της 26ης - 27ης Οκτωβρίου. Θεωρείται βέβαιο ότι στη μάχη της διαδοχής η ομάδα θα συμμετάσχει με έναν υποψήφιο, ο οποίος όμως δεν έχει επιλεγεί ακόμα. Ο κ. Λοβέρδος έχει σαφές δημοσκοπικό προβάδισμα και ευρύτερη αποδοχή στα λαϊκά στρώματα, η κυρία Διαμαντοπούλου διαθέτει ατόφιες εκσυγχρονιστικές πεποιθήσεις και διασυνδέσεις στην Ευρώπη.
Η ομάδα αυτή συνομιλεί με τον κ. Γ. Φλωρίδη, ο οποίος όμως έχει καταθέσει ήδη μια συγκεκριμένη πολιτική πρόταση και μέσω του Κοινωνικού Συνδέσμου κινείται σε έναν ευρύτερο χώρο χωρίς κομματικές δεσμεύσεις. Επίσης, μιλούν με την ομάδα των φιλελευθέρων της ΝΔ (Κυρ. Μητσοτάκη, Α. Σπηλιωτόπουλο, Κ. Χατζηδάκη, Ευ. Αντώναρο, Μιλτ. Βαρβιτσιώτη), αλλά και με τον κ. Φ. Κουβέλη. Αυτές οι συζητήσεις πάντως γίνονται σε πολύ χαλαρό πλαίσιο.
Πολλοί εκτιμούσαν ότι στην ομάδα θα ενταχθεί και ο κ. Γ. Παπακωνσταντίνου. Ο υπουργός Περιβάλλοντος όμως διατηρεί τις αποστάσεις του, επικαλούμενος ζητήματα ηθικής υποχρέωσης απέναντι στον κ. Παπανδρέου – ήδη οι κκ. Ραγκούσης και Μόσιαλος, τους οποίους ανέδειξε ο κ. Παπανδρέου και όχι η κάλπη, αποκαλούνται «πατροκτόνοι» στο εσωτερικό του ΠαΣοΚ.
Ο κύκλος Βενιζέλου
Ο κ. Ευ. Βενιζέλος διατηρεί αυτή την ώρα το προβάδισμα. Βρίσκεται στην κορυφή της κομματικής επετηρίδας, είναι λιγότερο φθαρμένος σε σχέση με τους υπουργούς που ανέλαβαν από την αρχή μνημονιακά υπουργεία και επιπλέον, όπως λένε πολλά στελέχη του ΠαΣοΚ, ως υπουργός Οικονομικών έχει δείξει ηγετικά χαρακτηριστικά λαμβάνοντας δύσκολες αποφάσεις και επιβάλλοντάς τες στην Κοινοβουλευτική Ομάδα.
Από την άλλη πλευρά ο κ. Βενιζέλος δεν έχει επιτελείο, αδιαφορεί για τα οργανωτικά ζητήματα και η ταύτισή του με τον κ. Παπανδρέου (διαφώνησαν μόνο για το δημοψήφισμα) όπως και η εφαρμογή των πιο σκληρών μέτρων του Μνημονίου τού δημιουργούν εμφανή εμπόδια.
Ο ίδιος λέει στους συνομιλητές του ότι θα κάνει το καθήκον του προς την παράταξη και φέρεται να απορρίπτει το σενάριο της διαρχίας στο ΠαΣοΚ. Ο κύκλος των υποστηρικτών του διευρύνεται καθώς όπως λέγεται στρέφεται προς αυτόν μια κρίσιμη μάζα σκληρών «παπανδρεϊκών» στελεχών που τοποθετούνται απέναντι από την ομάδα των τεσσάρων. Επιπλέον, λέγεται ότι έχει συμμαχήσει μαζί του ο κ. Κ. Σκανδαλίδης, ενώ ο κ. Δ. Ρέππας, ο οποίος στήριξε την επιλογή Βενιζέλου για την πρωθυπουργία την περασμένη Τετάρτη, δεν ανοίγει τα χαρτιά του.
ΣΤΗΝ ΚΟΥΡΣΑ
Οι αδιάφοροι και... οι κληρονόμοι
Οι συνδικαλιστές του ΠαΣοΚ που το 2007 πολέμησαν λυσσαλέα τον κ. Ευ. Βενιζέλο αναμένεται να τηρήσουν τώρα ουδέτερη στάση. Ορισμένοι από αυτούς, όπως οι κκ. Ν. Φωτόπουλος και Θ. Μπαλασόπουλος, έχουν αποκοπεί από τον χώρο του ΠαΣοΚ και διατηρούν ανοιχτή γραμμή με τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο λόγος της ΑΔΕΔΥ είναι επίσης πιο κοντά στις θέσεις της Αριστεράς και απομένει η ομάδα της ΓΣΕΕ υπό τον κ. Ι. Παναγόπουλο, η οποία έχει διαμηνύσει ότι δεν θέλει «περιπέτειες σαν αυτές του 2007». Επιπλέον ο κ. Χρ. Πολυζωγόπουλος, ο οποίος υπήρξε αρχιτέκτονας της επικράτησης του κ. Παπανδρέου το 2007, έστειλε επιστολή με την ιδιότητα του μέλους του Εθνικού Συμβουλίου του ΠαΣοΚ η οποία ξάφνιασε εξαιτίας της σκληρής της γλώσσας. Μέσω αυτής της επιστολής καταλογίζει ευθύνες στον πρώην πρωθυπουργό για την πολιτική που εφάρμοσε με αποτελέσματα «αρνητικά ως και επικίνδυνα για τη χώρα» και χαρακτηρίζει πολιτικό ατόπημα για τον κ. Παπανδρέου τη συνεργασία με τον ΛΑΟΣ.
Αποστάσεις από όλους τους πιθανούς υποψηφίους τηρεί ο κ. Μιχ. Χρυσοχοΐδης, ο οποίος είναι φανερό ότι επιζητεί έναν διακριτό ρόλο, ενώ ετοιμάζεται να βγει δυναμικά στο προσκήνιο ο κ. Π. Ευθυμίου. Ο «παπανδρεϊκός» χώρος μπορεί να βρίσκεται σε κρίση, αλλά δεν παύει να αποτελεί έναν ισχυρό πόλο στο ΠαΣοΚ. Αν τελικώς αποσυρθεί από την κούρσα της διαδοχής ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ δύο πρόσωπα αναμένεται να διεκδικήσουν δυναμικά την «κληρονομιά» του. Ο κ. Χ. Καστανίδης, ο οποίος είναι δύσκολο να ξεφύγει από το βάρος του δημοψηφίσματος, επιδιώκει όμως την επανασύσταση της Κεντροαριστεράς. Η προσοχή των υπολοίπων στελεχών όμως στρέφεται προς τον κ. Χρ. Παπουτσή, ο οποίος διαθέτει ισχυρό μηχανισμό και κατοχυρωμένη πολιτική ταυτότητα.
vima