Δεδομένης της ύπαρξης δύο λέξεων με πολύ μεγάλη οικονομική και κοινωνική βαρύτητα, στον τίτλο του άρθρου, δε θα χρονοτριβήσω προσπαθώντας να αναλύσω οικονομικές έννοιες και καταστάσεις οι οποίες έχουν ήδη ξεπεραστεί και πιθανόν να μην ανατρέπονται.
Ίσως το μεγαλύτερο όπλο, με το οποίο οι ξένοι πιστωτές κατάφεραν να διαχειριστούν με τον καλύτερο τρόπο την ελληνική κρίση χρέους προκειμένου αυτή να εξαπλωθεί ταχύτατα, ήταν η επικοινωνιακή διαχείριση της κρίσης.
O βασικός επικοινωνιακός στόχος των πιστωτών, είναι να πείθεται ο λαός για την αναγκαιότητα να μειώσει δραματικά το βιοτικό του επίπεδο, με την απειλή ότι αν δεν το κάνει θα υποστεί κάτι ακόμα χειρότερο. Πρόκειται για μια τακτική που πράγματι έχει εφαρμοστεί και εξακολουθεί να εφαρμόζεται με μεγάλη επιτυχία.
Υπάρχει όμως και μια ακόμα τακτική, η οποία ξεπερνά τον απλό πολίτη και γίνεται μια μεγάλη πρόκληση για τον ειδικό και τον επιστήμονα. Δεδομένης της σφοδρότητας της ύφεσης και των ριζικών αλλαγών που αυτή επέφερε στον παγκόσμιο οικονομικό και όχι μόνο χάρτη, ήταν μοιραίο ότι θα ζούσαμε καταστάσεις, πολλές από τις οποίες, είχαμε ξαναζήσει στο παρελθόν, αλλά αυτές θα έπρεπε να παραμείνουν κρυφές τόσο από τους πολίτες όσο και από τους ειδικούς.
Μέσα από αυτή την τακτική, η οικονομική έννοια της χρεοκοπίας ενός κράτους άλλαξε. Αφού προβλήθηκε τόσο πολύ, το πόσο οδυνηρή θα ήταν μια χρεοκοπία της Ελλάδας και όχι μόνο, προωθήθηκε έντονα η ανάγκη αποφυγής ενός τέτοιου συμβάντος. Και όντως το συμβάν της χρεοκοπίας της Ελλάδας αποφεύχθηκε. Είναι όμως έτσι; Παραπάνω ανέφερα ότι ο στόχος ήταν η παραπλάνηση μέσα από μια αρκετά έξυπνη τακτική. Θα εμβαθύνω ακόμα περισσότερο στο θέμα αυτό.
Η ελληνική χρεοκοπία δε συνέβη ποτέ επειδή ο οργανισμός ISDA, απεφάνθη ότι δεν προκύπτει γεγονός που θα ενεργοποιούσε την πληρωμή των ασφαλίστρων κινδύνου. Άρα πρέπει να υπάρξει ένας διαχωρισμός: από χρηματιστηριακής πλευράς, πράγματι δεν υπήρξε χρεοκοπία, αλλά και αυτή, μόνο για μια μερίδα εξαιρετικά μεγάλων επενδυτών. Και αυτό αποφασίστηκε για να μην υπάρξουν όλες εκείνες οι χρηματιστηριακές συνέπειες τις οποίες λεπτομερώς είχε καταφέρει να προβλέψει το IIF.
Στην ελληνική πραγματικότητα, υπήρξε χρεοκοπία; Για να αποφανθούμε κάτι τέτοιο, θα πρέπει να δούμε τι ακολουθεί συνήθως μετά από μια χρεοκοπία. Την «ανακοίνωση» της χρεοκοπίας ακολουθεί ο αποκλεισμός από τις αγορές ομολόγων και η εκτόξευση των επιτοκίων δανεισμού. Η χώρα αναζητά άλλους τρόπους άντλησης κεφαλαίων. Υπάρχει υποτίμηση του νομίσματος και εκτόξευση του πληθωρισμού. Οι δημόσιες επενδύσεις σταματούν, ο πιστωτικός κρίκος σπάει, το ΑΕΠ υποχωρεί βίαια και η ανεργία εκτοξεύεται. Ισχυρά μέτρα λιτότητας εφαρμόζονται και η φορολογία αυξάνεται κατακόρυφα. Το τραπεζικό σύστημα, τα ασφαλιστικά ταμεία και άλλοι πολίτες της χώρας, οι οποίοι κατέχουν κρατικά ομόλογα, υφίστανται τεράστιες απώλειες.
Όσον αφορά την Ελλάδα, εκτός από την υποτίμηση του νομίσματος και την αύξηση του πληθωρισμού, για τα οποία δεν είναι καν αρμόδια η χώρα μας και η κεντρική της τράπεζα, το μόνο που δεν υπήρξε ήταν η «ανακοίνωση» της χρεοκοπίας. Πως μια χώρα δεν έχει χρεοκοπήσει όταν ζει με τις επιπτώσεις μιας χρεοκοπίας και όταν όλο και περισσότεροι πολίτες βρίσκονται στο επίπεδο της απόλυτης φτώχειας ενώ για αρκετούς ακόμα κινδυνεύει η πρώτη τους κατοικία;
Από την παραπάνω πρακτική, πλήγηκε ανεπανόρθωτα το κύρος σημαντικών οικονομολόγων και αναλυτών, οι οποίοι υποστήριζαν μια χρεοκοπία της Ελλάδας. Κατά ένα παράδοξο τρόπο, οι ειδικοί «φορτώθηκαν» μια σοβαρή αποτυχία οικονομικής πρόβλεψης, την ώρα που είχαν προβλέψει σωστότερα από ποτέ. Και αυτό δυστυχώς, επιβεβαιώνεται από τους αριθμούς και τη σκληρή πραγματικότητα.
Φτάνουμε στο σήμερα και για λόγους γερμανικών πολιτικών σκοπιμοτήτων, βρισκόμαστε να συζητάμε ένα νέο πακέτο στήριξης, ένα νέο κούρεμα χρέους. Η αποτελεσματικότητα και των δυο μέτρων είναι γνωστή. Όπως πίστευα στη χρεοκοπία της Ελλάδας (και άλλων χωρών), εξακολουθώ να πιστεύω ότι ένα κούρεμα στις ελληνικές καταθέσεις δεν θα αποφευχθεί. Και αυτή είναι μια άποψη που την έχω καταθέσει ελάχιστες εβδομάδες μετά το συμβάν της Κύπρου.
Όμως, η κρίση μας έδειξε ότι θα πρέπει να «καλύπτουμε» τις προβλέψεις μας. Άρα, μην περιμένετε απαραίτητα να ακούσετε για κάποιο «κούρεμα» στις καταθέσεις. Αλλά να είστε βέβαιοι ότι θα γίνει. Με ποιον τρόπο;
Με τη συνεχή αύξηση της κάθε είδους φορολογίας, με την είσπραξη χαρατσιών, με την επιβολή έκτακτων πληρωμών, με την αύξηση των τιμών διαφόρων τιμολογίων (στην αρχή) και προϊόντων στη συνέχεια, με τη μείωση των τραπεζικών επιτοκίων (καθώς η ΕΚΤ ετοιμάζεται να μηδενίσει το κοντέρ των επιτοκίων).
Σε όλα αυτά συνυπολογίστε και τη μείωση των μισθών. Η μείωση των μισθών δεν θα επιφέρει μείωση των καταθέσεων αφού, θα πρέπει από την πηγή αυτή να καλυφθεί το απολεσθέν εισόδημα;
Το ποιος ήταν ο ιδανικός τρόπος αντιμετώπισης της κρίσης είναι κάτι που αποτελεί παρελθόν και που δεν οδηγεί σε καμία βελτίωση στο μέλλον. Η διαχείριση όμως της κρίσης από αυτό το κομβικής σημασίας σημείο που το χρέος ξεπέρασε και τα €321 δισ., είναι κάτι που μας αφορά όλους και που θα μπορούσε πράγματι να θέσει τις βάσεις για καλύτερες ημέρες.
* Ο κ. Χρήστος Αλωνιστιώτης είναι τεχνικός αναλυτής αγορών της FXCM και του DailyFX
Πηγή:www.capital.gr
Ίσως το μεγαλύτερο όπλο, με το οποίο οι ξένοι πιστωτές κατάφεραν να διαχειριστούν με τον καλύτερο τρόπο την ελληνική κρίση χρέους προκειμένου αυτή να εξαπλωθεί ταχύτατα, ήταν η επικοινωνιακή διαχείριση της κρίσης.
O βασικός επικοινωνιακός στόχος των πιστωτών, είναι να πείθεται ο λαός για την αναγκαιότητα να μειώσει δραματικά το βιοτικό του επίπεδο, με την απειλή ότι αν δεν το κάνει θα υποστεί κάτι ακόμα χειρότερο. Πρόκειται για μια τακτική που πράγματι έχει εφαρμοστεί και εξακολουθεί να εφαρμόζεται με μεγάλη επιτυχία.
Υπάρχει όμως και μια ακόμα τακτική, η οποία ξεπερνά τον απλό πολίτη και γίνεται μια μεγάλη πρόκληση για τον ειδικό και τον επιστήμονα. Δεδομένης της σφοδρότητας της ύφεσης και των ριζικών αλλαγών που αυτή επέφερε στον παγκόσμιο οικονομικό και όχι μόνο χάρτη, ήταν μοιραίο ότι θα ζούσαμε καταστάσεις, πολλές από τις οποίες, είχαμε ξαναζήσει στο παρελθόν, αλλά αυτές θα έπρεπε να παραμείνουν κρυφές τόσο από τους πολίτες όσο και από τους ειδικούς.
Μέσα από αυτή την τακτική, η οικονομική έννοια της χρεοκοπίας ενός κράτους άλλαξε. Αφού προβλήθηκε τόσο πολύ, το πόσο οδυνηρή θα ήταν μια χρεοκοπία της Ελλάδας και όχι μόνο, προωθήθηκε έντονα η ανάγκη αποφυγής ενός τέτοιου συμβάντος. Και όντως το συμβάν της χρεοκοπίας της Ελλάδας αποφεύχθηκε. Είναι όμως έτσι; Παραπάνω ανέφερα ότι ο στόχος ήταν η παραπλάνηση μέσα από μια αρκετά έξυπνη τακτική. Θα εμβαθύνω ακόμα περισσότερο στο θέμα αυτό.
Η ελληνική χρεοκοπία δε συνέβη ποτέ επειδή ο οργανισμός ISDA, απεφάνθη ότι δεν προκύπτει γεγονός που θα ενεργοποιούσε την πληρωμή των ασφαλίστρων κινδύνου. Άρα πρέπει να υπάρξει ένας διαχωρισμός: από χρηματιστηριακής πλευράς, πράγματι δεν υπήρξε χρεοκοπία, αλλά και αυτή, μόνο για μια μερίδα εξαιρετικά μεγάλων επενδυτών. Και αυτό αποφασίστηκε για να μην υπάρξουν όλες εκείνες οι χρηματιστηριακές συνέπειες τις οποίες λεπτομερώς είχε καταφέρει να προβλέψει το IIF.
Στην ελληνική πραγματικότητα, υπήρξε χρεοκοπία; Για να αποφανθούμε κάτι τέτοιο, θα πρέπει να δούμε τι ακολουθεί συνήθως μετά από μια χρεοκοπία. Την «ανακοίνωση» της χρεοκοπίας ακολουθεί ο αποκλεισμός από τις αγορές ομολόγων και η εκτόξευση των επιτοκίων δανεισμού. Η χώρα αναζητά άλλους τρόπους άντλησης κεφαλαίων. Υπάρχει υποτίμηση του νομίσματος και εκτόξευση του πληθωρισμού. Οι δημόσιες επενδύσεις σταματούν, ο πιστωτικός κρίκος σπάει, το ΑΕΠ υποχωρεί βίαια και η ανεργία εκτοξεύεται. Ισχυρά μέτρα λιτότητας εφαρμόζονται και η φορολογία αυξάνεται κατακόρυφα. Το τραπεζικό σύστημα, τα ασφαλιστικά ταμεία και άλλοι πολίτες της χώρας, οι οποίοι κατέχουν κρατικά ομόλογα, υφίστανται τεράστιες απώλειες.
Όσον αφορά την Ελλάδα, εκτός από την υποτίμηση του νομίσματος και την αύξηση του πληθωρισμού, για τα οποία δεν είναι καν αρμόδια η χώρα μας και η κεντρική της τράπεζα, το μόνο που δεν υπήρξε ήταν η «ανακοίνωση» της χρεοκοπίας. Πως μια χώρα δεν έχει χρεοκοπήσει όταν ζει με τις επιπτώσεις μιας χρεοκοπίας και όταν όλο και περισσότεροι πολίτες βρίσκονται στο επίπεδο της απόλυτης φτώχειας ενώ για αρκετούς ακόμα κινδυνεύει η πρώτη τους κατοικία;
Από την παραπάνω πρακτική, πλήγηκε ανεπανόρθωτα το κύρος σημαντικών οικονομολόγων και αναλυτών, οι οποίοι υποστήριζαν μια χρεοκοπία της Ελλάδας. Κατά ένα παράδοξο τρόπο, οι ειδικοί «φορτώθηκαν» μια σοβαρή αποτυχία οικονομικής πρόβλεψης, την ώρα που είχαν προβλέψει σωστότερα από ποτέ. Και αυτό δυστυχώς, επιβεβαιώνεται από τους αριθμούς και τη σκληρή πραγματικότητα.
Φτάνουμε στο σήμερα και για λόγους γερμανικών πολιτικών σκοπιμοτήτων, βρισκόμαστε να συζητάμε ένα νέο πακέτο στήριξης, ένα νέο κούρεμα χρέους. Η αποτελεσματικότητα και των δυο μέτρων είναι γνωστή. Όπως πίστευα στη χρεοκοπία της Ελλάδας (και άλλων χωρών), εξακολουθώ να πιστεύω ότι ένα κούρεμα στις ελληνικές καταθέσεις δεν θα αποφευχθεί. Και αυτή είναι μια άποψη που την έχω καταθέσει ελάχιστες εβδομάδες μετά το συμβάν της Κύπρου.
Όμως, η κρίση μας έδειξε ότι θα πρέπει να «καλύπτουμε» τις προβλέψεις μας. Άρα, μην περιμένετε απαραίτητα να ακούσετε για κάποιο «κούρεμα» στις καταθέσεις. Αλλά να είστε βέβαιοι ότι θα γίνει. Με ποιον τρόπο;
Με τη συνεχή αύξηση της κάθε είδους φορολογίας, με την είσπραξη χαρατσιών, με την επιβολή έκτακτων πληρωμών, με την αύξηση των τιμών διαφόρων τιμολογίων (στην αρχή) και προϊόντων στη συνέχεια, με τη μείωση των τραπεζικών επιτοκίων (καθώς η ΕΚΤ ετοιμάζεται να μηδενίσει το κοντέρ των επιτοκίων).
Σε όλα αυτά συνυπολογίστε και τη μείωση των μισθών. Η μείωση των μισθών δεν θα επιφέρει μείωση των καταθέσεων αφού, θα πρέπει από την πηγή αυτή να καλυφθεί το απολεσθέν εισόδημα;
Το ποιος ήταν ο ιδανικός τρόπος αντιμετώπισης της κρίσης είναι κάτι που αποτελεί παρελθόν και που δεν οδηγεί σε καμία βελτίωση στο μέλλον. Η διαχείριση όμως της κρίσης από αυτό το κομβικής σημασίας σημείο που το χρέος ξεπέρασε και τα €321 δισ., είναι κάτι που μας αφορά όλους και που θα μπορούσε πράγματι να θέσει τις βάσεις για καλύτερες ημέρες.
* Ο κ. Χρήστος Αλωνιστιώτης είναι τεχνικός αναλυτής αγορών της FXCM και του DailyFX
Πηγή:www.capital.gr