Σάββατο 16 Ιουλίου 2011

Ταλέντο για το ακατόρθωτο

Άρθρο στη Süddeutsche Zeitung από τον δημοσιογράφο Kai Strittmatter

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος δεν είναι οικονομολόγος. Είναι όμως ειδικός για δύσκολες υποθέσεις.
Βρίσκεται τώρα στην πρώτη γραμμή. Εκεί όπου πάντα ήθελε να είναι.
Ο άνδρας με τη μεγάλη ρητορική δεινότητα και την οξυδέρκεια αισθανόταν στη δεύτερη γραμμή τις περισσότερες φορές υποβαθμισμένος. Άραγε θα μετανιώσει σύντομα για το ότι ειδικά αυτές τις εβδομάδες έχει βρεθεί στην κορυφή, σε μια περίοδο όπου οι σκεπτικιστές θεωρούν χαμένο τον αγώνα της ελληνικής κυβέρνησης κατά της επαπειλούμενης χρεοκοπίας και το κύρος των πολιτικών βρίσκεται στο ναδίρ; Σε μια δημοσκόπηση της περασμένης Κυριακής το 16% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι θα έδινε ψήφο σε αυτή την κυβέρνηση. Ταυτόχρονα όμως στην ίδια δημοσκόπηση σχεδόν ένας στους δύο Έλληνες δικαιολογεί τους προπηλακισμούς των διαδηλωτών σε βάρος βουλευτών και υπουργών. Η ανάληψη του Υπουργείου Οικονομικών κάτω από αυτές τις συνθήκες μαρτυρά διάθεση για αγώνα.
Κάθε Υπουργός Οικονομικών στην Αθήνα θεωρείται ότι είναι προπάντων ο προάγγελος των πικρών ειδήσεων, ο εκτελεστής όλων των αγριοτήτων τις οποίες οι παγκόσμιες αγορές και οι κυρίες και οι κύριοι σε Βρυξέλλες, Βερολίνο και Παρίσι απαιτούν από τους Έλληνες. Ο προκάτοχος του Βενιζέλου, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, ως προς αυτό απέτυχε. Οι Ευρωπαίοι τα πήγαιναν καλά με τον ικανό οικονομολόγο, όμως το τελευταίο διάστημα δεν μπορούσε να πείσει ούτε το ίδιο το υπουργικό συμβούλιο όχι επειδή του έλειπαν οι οικονομικές γνώσεις αλλά η δύναμη της πειθούς. Ο οικονομολόγος Παπακωνσταντίνου είχε πιστέψει ότι και μόνο η δύναμη των αρνητικών στοιχείων θα μιλούσε από μόνη της. Οι πολίτες όμως θέλουν να υπολογίζονται, αυτό ήταν ένα μάθημα που έπρεπε να διδαχθεί ο Πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου.
Πριν ένα μήνα όρισε τον μέχρι τότε στη σκιά ευρισκόμενο Υπουργό Άμυνας σε Υπουργό Οικονομικών.

Ο Βενιζέλος απέσπασε εγκωμιαστικά σχόλια του Τύπου. «Είναι πολιτική τέχνη να πείθεις τους πολίτες ότι η γνώμη τους μετράει ακόμα και όταν δεν έχει την παραμικρή επιρροή» έγραψε η Καθημερινή. «Ο Βενιζέλος είναι σε θέση να το πράξει. Όταν επρόκειτο να διεξαχθεί η ψηφοφορία για το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα ο Βενιζέλος απευθυνόμενος στους επικριτές δήλωσε ότι έχουν δίκαιο: Τα μέτρα είναι “σκληρά και άδικα”. Όμως,συμπλήρωσε, η Ελλάδα απλά δεν έχει αυτή την περίοδο άλλη επιλογή, αργότερα θα ληφθεί μέριμνα για το δίκαιο των μέτρων».

Είναι μια ασυνήθιστη ομάδα. Ο εξωστρεφής Πρωθυπουργός, γόνος μια πολιτικής δυναστείας και ο ευτραφής Υπουργός, γιος δικηγόρου από τη Θεσσαλονίκη. Το 2007 ο Βενιζέλος θέλησε να πάρει από τον Παπανδρέου την προεδρία του κόμματος αλλά στις εσωκομματικές εκλογές ηττήθηκε. Ήταν οι δύο μεγαλύτεροι αντίπαλοι στο κυβερνών κόμμα, τώρα τους έχει ενώσει το πεπρωμένο και αγωνίζονται από κοινού για τη σωτηρία της Ελλάδας και την επιβίωση της κυβέρνησης.

«Έχουμε τώρα δύο πρωθυπουργούς» δήλωσε ειρωνικά στη Βουλή ο Πρόεδρος του ΛΑΟΣ Γιώργος Καρατζαφέρης. «Τον έναν για τα σαλόνια της Ευρώπης και τον άλλον για τη βρώμικη δουλειά στη χώρα».

Ο Βενιζέλος πέρασε επιτυχώς την πρώτη δοκιμασία: Πριν ακόμα αναλάβει Υπουργός Οικονομικών είχαν αρχίσει στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ οι αναταράξεις με οσμή ανταρσίας. Ο Βενιζέλος επανάφερε τους δυσαρεστημένους στην τάξη, η κίνηση του Πρωθυπουργού να πάρει δίπλα του τον αντίπαλο απέδωσε θετικά αποτελέσματα. Ήταν όμως το εύκολο κομμάτι της δουλειάς. «Ο Βενιζέλος είναι οξυδερκής. Ξέρει από πού πρέπει να αρχίσει» λέει ο συγγραφέας Πέτρος Μάρκαρης, «Αυτή τη στιγμή χρειάζεται κάποιος που να μπορεί να θέσει σε κίνηση τα πράγματα. Με ιδεολογία μόνο δεν πας μπροστά». Εν προκειμένω, η φήμη του ότι ανήκει στους μπαρουτοκαπνισμένους πολιτικούς στάθηκε εμπόδιο στο δρόμο του 54χρονου Βενιζέλου.

Θεωρείτο ως εκπρόσωπος του «παλαιού ΠΑΣΟΚ» και αυτό σε μια περίοδο όπου πολλοί Έλληνες ήθελαν διακαώς να αποβάλλουν κάθε τι το παλαιό. Ο Βενιζέλος κατάγεται από τη Θεσσαλονίκη, σπούδασε Νομικά στη γενέτειρά του και στο Παρίσι και ανεδείχθη σε κορυφαίο Συνταγματολόγο της χώρας του. Επιπλέον, έχει να επιδείξει πλούσιο συγγραφικό έργο το οποίο περιλαμβάνει πονήματα για το μέλλον του ελληνικού πανεπιστημίου όπως και για τη « σύγκρουση των πολιτισμών» και την Ελλάδα ως «Πολιτισμό των Πολιτισμών».

Ειδικός περί τα οικονομικά δεν είναι, όμως αυτή τη στιγμή η χώρα χρειάζεται μάλλον έναν ειδικό για τους επίμονους γραφειοκράτες και αντιρρησίες κομματικούς φίλους. Ο Βενιζέλος διαθέτει την ικανότητα να τους αντιμετωπίσει. Διετέλεσε ήδη έξι φορές υπουργός. Έγινε γνωστός το 1989 όταν ως δικηγόρος υπερασπίστηκε με ρητορική δεινότητα και επιτυχία τον Ανδρέα Παπανδρέου, πατέρα του σημερινού Πρωθυπουργού, ενάντια σε κατηγορίες διαφθοράς.

Ένα ακόμα σημαντικό ρόλο ανέλαβε ο Βενιζέλος, όταν, ως Υπουργός Πολιτισμού μεταξύ 2001 και 2004 προετοίμασε τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο δάσκαλος της πελατειακής πολιτικής και οι Ολυμπιακοί Αγώνες με το γιγαντιαίο κόστος τους, αποτελούν σήμερα για τους Έλληνες δύο σύμβολα για όλα τα δεινά που μαστίζουν τη χώρα.

Καλοπροαίρετοι αναγνωρίζουν στους δύο αυτούς ρόλους του Βενιζέλου το ταλέντο του να αγωνίζεται για το ακατόρθωτο. Και σήμερα δεν του ζητείται τίποτα λιγότερο. Τα οικονομικά στοιχεία του Ιουνίου δεν είναι καλά. Και πάλι το δημοσιονομικό έλλειμμα είναι μεγαλύτερο του αναμενόμενου. Οι μεγάλοι φοροφυγάδες συνεχίζουν να διαφεύγουν. Ο αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών Παντελής Οικονόμου δήλωσε χθες ότι ο στόχος των 50 δισ. από ιδιωτικοποιήσεις μέχρι το 2015 είναι ουτοπικός και αναμένει πολύ λιγότερα.

Όταν πριν ένα μήνα ο Βενιζέλος αποχαιρετούσε τους συνεργάτες τους στο Υπουργείο Άμυνας είχε δηλώσει ότι «πηγαίνει στον πραγματικό πόλεμο». Παρατηρητές βλέπουν στο πρόσωπο του Βενιζέλου τον διάδοχο ενός ολοένα και περισσότερο καταπονημένου Παπανδρέου, τον επόμενο πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ. Όμως για να πραγματοποιηθεί αυτό πρέπει πρώτα να κερδηθεί η μάχη.  

του Kai Strittmatter