Την εφαρμογή μοντέλων ενεργειακής αυτονομίας στα απομακρυσμένα νησιά του Αιγαίου προωθεί το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, δημιουργώντας δύο «πράσινα» νησιά, την Τήλο και τον Αϊ-Στράτη, ώστε να αποτελέσουν τα πρώτα παραδείγματα, με στόχο να βρουν μιμητές στο μέλλον। Η ενεργειακή αναβάθμιση των δύο περιοχών, προκειμένου να παράγουν όση ενέργεια καταναλώνουν, θα γίνει με δύο διαφορετικές «συνταγές», αλλά με κοινό στόχο την απεξάρτηση από τις συμβατικές πηγές παραγωγής ηλεκτρισμού।
ΠΡΩΤΑ Η ΤΗΛΟΣ
Η Τήλος θα είναι το πρώτο νησί που θα μετατραπεί σε πρότυπο οικολογικό οικισμό, με σημαντικά οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη, τα οποία θα γίνουν ορατά κατ’ αρχάς στη ζωή των 500 περίπου μόνιμων κατοίκων του νησιού। Το νησί επιλέχθηκε ύστερα από μήνες διαβουλεύσεων και στο επόμενο διάστημα το φιλόδοξο σχέδιο θα ανακοινωθεί από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, σύμφωνα όσα αναφέρουν πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος। Η επίτευξη της ενεργειακής αυτονομίας στην περιοχή θα ξεκινήσει αντίστροφα απ’ ό,τι συνηθίζεται. Δηλαδή, δεν θα δοθεί προτεραιότητα στην υλοποίηση μεγάλων έργων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (π.χ. αιολικά και φωτοβολταïκά πάρκα), αλλά θα δοθεί έμφαση στην ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών και των δημόσιων χώρων, ώστε να βελτιωθεί η καθημερινότητα των κατοίκων του νησιού. Οι πρώτες παρεμβάσεις θα περιλαμβάνουν την εξωτερική και εσωτερική θερμομόνωση στα σπίτια, την αντικατάσταση των τζαμιών και των κουφωμάτων με σύγχρονα που δεν επιτρέπουν τις απώλειες σε θερμότητα και την τοποθέτηση συστημάτων σκίασης για την αύξηση της δροσιάς το καλοκαίρι. Το αποτέλεσμα θα είναι οι κατοικίες, μετά την ολοκλήρωση των επεμβάσεων, να είναι 100% αυτόνομες ενεργειακά. Στους δημόσιους χώρους του νησιού (δρόμοι, πλατείες, δημόσια κτίρια και πάρκα) θα γίνουν φυτεύσεις δένδρων και θα εγκατασταθούν συστήματα αυτόματου φωτισμού, προκειμένου να μειωθεί η κατανάλωση. Στα πεζοδρόμια και τις πλατείες θα χρησιμοποιηθούν ψυχρά δομικά υλικά που θα ανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία αντί να την απορροφούν - όπως συμβαίνει με τα παραδοσιακά υλικά που χρησιμοποιούνται κατά κόρον στις πλακοστρώσεις. Παράλληλα με την αναβάθμιση των οικισμών, θα ξεκινήσει η υλοποίηση έργων για παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές με φωτοβολταïκά και αιολικά συστήματα, καθώς και η δημιουργία μονάδων αφαλάτωσης για παροχή πόσιμου νερού στο νησί.
Στα σχέδια για την «πράσινη» Τήλο προβλέπεται και η δημιουργία τουριστικών υποδομών που θα αναδεικνύουν το οικολογικό προφίλ της περιοχής, ώστε να αναπτυχθεί ο οικοτουρισμός και να αυξηθεί η προσέλευση Ελλήνων και ξένων επισκεπτών।Οι μελέτες βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο και στο επόμενο δίμηνο αναμένεται να ξεκινήσουν τα έργα, τα οποία θα χρηματοδοτηθούν από ευρωπαϊκά -κυρίως- προγράμματα για την αναβάθμιση των κτιρίων. Πηγή έμμεσης εξεύρεσης πόρων θα αποτελέσουν και οι «εθελοντικές συμφωνίες» με βιομηχανίες που δραστηριοποιούνται στον κτιριακό τομέα. Μέσα από αυτές, το Ελληνικό Δημόσιο φιλοδοξεί να προμηθευτεί τις πρώτες ύλες (κουφώματα, τζάμια, βαφές κ.λπ.) με έκπτωση τουλάχιστον 25%. Μεμονωμένες επιδοτήσεις δεν θα υπάρξουν, αλλά το υπουργείο έχει δεσμευτεί ότι η οικονομική επιβάρυνση για τους κατοίκους των οποίων τα σπίτια θα αναβαθμιστούν θα είναι ελάχιστη.
Σε περίπου δυόμισι χρόνια θα γίνει πραγματικότητα το πολυδιαφημισμένο έργο για τη μετατροπή του ακριτικού Αγίου Ευστρατίου σε οικολογικό νησί, με προϋπολογισμό 8।903.498,57 ευρώ. Δύο χρόνια μετά την ανακοίνωσή του από την κυβέρνηση Καραμανλή, το ΥΠΕΚΑ ξαναβάζει μπρος τα μεγαλεπήβολα σχέδια προκειμένου να καταστεί το νησί εντελώς αυτόνομο, μέσα από τη δημιουργία μεγάλων επενδύσεων στον ενεργειακό τομέα. Ο διαγωνισμός έχει ήδη προκηρυχθεί για την εγκατάσταση δύο ανεμογεννητριών συνολικής ισχύος 500 κιλοβάτ και ενός φωτοβολταϊκού πάρκου 100 κιλοβάτ, που θα παράγουν όλη την ποσότητα ενέργειας που χρειάζεται το νησί και μέχρι τώρα καλυπτόταν από το ρυπογόνο τοπικό εργοστάσιο καύσης μαζούτ. Η μεγαλύτερη πρωτοτυπία, ωστόσο, βρίσκεται στην εφαρμογή της οικολογικής μετακίνησης, με τη δημιουργία δύο σταθμών ανεφοδιασμού για οχήματα που θα κινούνται με ηλεκτρισμό και υδρογόνο. Τα δέκα ηλεκτρικά οχήματα μικρού κυβισμού που θα δοθούν σε πρώτη φάση θα καταναλώνουν ενέργεια προερχόμενη από φωτοβολταϊκά, ενώ το υδρογονάδικο -αντί του βενζινάδικου- θα τροφοδοτεί τα αυτοκίνητα που καίνε υδρογόνο. Ο σταθμός αυτός θα είναι ο πρώτος στην Ελλάδα και το υδρογόνο θα παράγεται από μια ειδική μονάδα ηλεκτρόλυσης και θα αποθηκεύεται σε αέρια μορφή. 1Η οικολογική μετατροπή του νησιού, έκτασης 43,3 τετραγωνικών χιλιομέτρων, προβλέπει επιπλέον τη χρήση της γεωθερμίας για τη θέρμανση των δημόσιων κτιρίων και την εγκατάσταση φωτοβολταïκών συστημάτων σε κτηνοτροφικές μονάδες όπου δεν υπάρχει ηλεκτρικό. Επιπλέον, το ΥΠΕΚΑ σχεδιάζει την ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας και πλήθος άλλων «πράσινων» δράσεων ώστε «ο Αϊ-Στράτης να γίνει ένα ανοικτό εργαστήρι παραγωγής νέας γνώσης για μια άλλη κοινωνία, πιο φιλοπεριβαλλοντική», όπως δήλωσε και ο αρμόδιος υφυπουργός Γιάννης Μανιάτης.
ΤΗΣ ΕΦΗΣ ΛΑΣΚΑ
