Οι μεγαλύτερες δυσκολίες σήμερα προέρχονται από τη βιαιότητα της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας, την έλλειψη νησιωτικής πολιτικής, τη συνεχή υποβάθμιση της ακτοπλοΐας και από τυχόν εφησυχασμό ότι τα πράγματα θα διορθωθούν από μόνα τους. Ευτυχώς, η θάλασσα λειτουργεί σαν ανάχωμα για τα νησιά μας.
Το ότι πολλές νησιωτικές περιοχές δε βιώνουν ακόμα την ένταση της κρίσης, δεν πρέπει να μας εφησυχάζει, γιατί αυτές θα πληγούν με μεγαλύτερη βιαιότητα απ’όσο νομίζουμε.
Ο κυριότερος λόγος είναι ότι πολλά από τα νησιά μας εξαρτώνται δυσανάλογα από τον τουρισμό και αποτελεί ψευδαίσθηση ότι θα μπορέσουν να στραφούν σε άλλες παραγωγικές δραστηριότητες, όπως η γεωργία, η βιομηχανία, ακόμα και η ναυτιλία, με την παλιά της έννοια. Είναι τελείως διαφορετική σήμερα η πληθυσμιακή σύνθεση, η δημογραφική πραγματικότητα και οι δεξιότητες που υπάρχουν.
Οι τέσσερις λέξεις “κλειδιά” που πρέπει να μας οδηγούν είναι: Εμπιστοσύνη. Εμπιστοσύνη για επενδύσεις, εμπιστοσύνη του πολίτη προς το κράτος. Ισορροπία. Όλο και περισσότερο, ανεξάρτητα από τα γενικά προβλήματα που υπάρχουν, το μέλλον κάθε περιοχής θα εξαρτηθεί από την ικανότητα των τοπικών κοινωνιών να ισορροπούν σε αντικρουόμενα συμφέροντα, να ισορροπούν ανάμεσα στο βραχυχρόνιο και το μακροχρόνιο κέρδος. Σωστός προγραμματισμός και ιδιαίτερη ισορροπία ανάμεσα στην ανάπτυξη και το περιβάλλον. Ποιότητα. Η αέναη σύγκρουση ανάμεσα στην ανάπτυξη και το περιβάλλον πρέπει να έχει σα σημείο τομής την ποιότητα.
Παιδεία και αγωγή: Οι τουριστικοί προορισμοί που θα επιβιώσουν στο σκληρό ανταγωνισμό, είναι εκείνοι που θα έχουν συνειδητοποιήσει την αξία της νοικοκυροσύνης, της έννοιας «μεράκι» και της έννοιας «φιλοξενία».
Όλα αυτά που αναφέρουμε μπορεί να ακούγονται σαν αυτονόητα, αποτελούν όμως το εργαλείο για να βγούμε από την κρίση.
Κάνω ειδική αναφορά στη νησιωτική πολιτική. Νησιωτική πολιτική σημαίνει ότι δεν είναι απαραίτητα εφαρμόσιμες στο νησιωτικό χώρο οι γενικές διατάξεις που ισχύουν για την ηπειρωτική Ελλάδα. Διατάξεις που έχουν σχέση με τη χωροταξία, το φορολογικό καθεστώς, την ενέργεια και όλα τα κρίσιμα θέματα που προσδιορίζουν την οικονομική μας πολιτική.
Μια νησιωτική πολιτική, που για τη χώρα μας έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία από οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρώπης, πρέπει να διαφοροποιείται και από νησί σε νησί. Άλλο η Κρήτη, άλλο η Χίος, άλλο τα μεσαία και άλλο τα μικρά νησιά. Νησιωτική πολιτική σημαίνει ότι θα πρέπει να λαμβάνεται ιδιαίτερα υπόψη η άποψη των κατοίκων, των μόνιμων, των εγκατεστημένων παραθεριστών, των επαγγελματιών, για τη φύση της τουριστικής ανάπτυξης που το κάθε νησί επιθυμεί.
Γιώργος Βερνίκος