Προσανατολίζεται σε μεγαλύτερο «άνοιγμα» νησιών και παράκτιων περιοχών στη δημιουργία τουριστικών εγκαταστάσεων...
Στις 11 Ιουνίου 2009, έπειτα από μια περιπετειώδη διετή διαβούλευση και πλήθος αντιδράσεων από περιβαλλοντικές οργανώσεις και επιστημονικούς φορείς, ο τότε υπουργός ΠΕΧΩΔΕ κ. Γιώργος Σουφλιάς θέσπισε το πρώτο ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τον τουρισμό. Δυόμισι χρόνια αργότερα, εν μέσω εντελώς διαφορετικών οικονομικών συνθηκών, το χωροταξικό για τον τουρισμό έρχεται και πάλι στο προσκήνιο. Δύο επιστημονικές μελέτες βρίσκονται σε εξέλιξη για την αξιολόγησή του, ενώ τα συναρμόδια υπουργεία Περιβάλλοντος και Τουρισμού προσανατολίζονται, όπως όλα δείχνουν, σε μεγαλύτερο «άνοιγμα» των νησιών και των παράκτιων περιοχών στη δημιουργία τουριστικών εγκαταστάσεων.
Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση «περνά» σειρά ευνοϊκών πολεοδομικών αλλαγών σε σχέση με τη δημιουργία τουριστικών εγκαταστάσεων σε διάφορους νόμους. Το ειδικό χωροταξικό για τον τουρισμό του 2009 ήρθε για να οργανώσει τον τρόπο με τον οποίο χωροθετούνται οι τουριστικές εγκαταστάσεις σε όλο τον ελλαδικό χώρο. Τα βασικά του σημεία είναι τα εξής:
- Ο εθνικός χώρος διακρίνεται σε δέκα διαφορετικές κατηγορίες, καθεμία από τις οποίες έχει διαφορετικές προτεραιότητες για την ανάπτυξη του τουρισμού.
- Δίνεται ειδική μέριμνα για τις ειδικές μορφές τουρισμού, τις υποδομές που είναι απαραίτητες, αλλά και κατευθύνσεις για τις περιοχές όπου υπάρχει σύγκρουση με άλλες χρήσεις γης.
- Τέλος, θεσπίζεται ένα νέο μοντέλο (αυτό που βρέθηκε στο «μάτι του κυκλώνα», όσον αφορά τις αντιδράσεις), οι σύνθετες τουριστικές υποδομές μεικτής χρήσης. Πρόκειται για ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις που περιλαμβάνουν στους κόλπους τους παραθεριστικές κατοικίες προς μακροχρόνια μίσθωση ή πώληση.
Κανονικά, σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στην κοινή υπουργική απόφαση με την οποία εγκρίθηκε, το πλαίσιο έχει ισχύ 15 ετών. Ωστόσο, η συζήτηση για την αναθεώρησή του ξεκίνησε λίγο μετά τη θέσπισή του, με την τότε αντιπολίτευση και σημερινή κυβέρνηση να υποστηρίζει την αυστηροποίησή του.
Ομως οι συνθήκες άλλαξαν. Και αντί να καταργήσει, όπως υποσχόταν, το περίφημο άρθρο για τις σύνθετες τουριστικές αναπτύξεις, η κυβέρνηση ήρθε το καλοκαίρι να τις ενισχύσει. Στον ν. 4002/11 (για την τροποποίηση της συνταξιοδοτικής νομοθεσίας) περιλαμβάνεται κεφάλαιο που αφορά τη δημιουργία του απαραίτητου πλαισίου για τα παραθεριστικά καταλύματα προς πώληση. Με τη ρύθμιση επιτρέπεται η σύσταση (οριζόντιων ή κάθετων) ιδιοκτησιών επί των τουριστικών επιπλωμένων κατοικιών και δίνεται η δυνατότητα να πωληθεί ή να μισθωθεί το 30% όσων δημιουργούνται στο πλαίσιο μιας ξενοδοχειακής εγκατάστασης. Επίσης, τροποποιείται το πλαίσιο για τις Περιοχές Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης (ΠΟΤΑ).
Στη συνέχεια, η κυβέρνηση ξεκίνησε τις διαδικασίες για την επανεξέταση του χωροταξικού, κρίνοντας ότι ήταν ανεπίκαιρο υπό τις δεδομένες οικονομικές συνθήκες. Πριν από λίγους μήνες το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού ανέθεσε σε επιστημονική ομάδα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας την αξιολόγηση του πλαισίου και την υποβολή προτάσεων για την αναθεώρησή του μέχρι το τέλος του έτους. Ταυτόχρονα, το υπουργείο Περιβάλλοντος ανέθεσε (στη μελετητική εταιρεία Planet) ανάλογη εργασία, με χρονικό ορίζοντα τα μέσα Ιανουαρίου.
Τα βασικά θέματα
Ποιες είναι οι νέες κατευθύνσεις; Σύμφωνα με πηγές των δύο υπουργείων, τα θέματα είναι τα εξής:
- Η ενίσχυση των οργανωμένων τουριστικών αναπτύξεων.
- Η απάλειψη των κανονιστικού τύπου ρυθμίσεων από το πλαίσιο. Για παράδειγμα, προς κατάργηση οδεύουν περιοριστικοί όροι στη δημιουργία τουριστικών εγκαταστάσεων (σε τουριστικά αναπτυσσόμενες περιοχές) σε ζώνες γύρω από τους οικισμούς.
- Το άνοιγμα του παράκτιου χώρου και των νησιών σε εντατικότερη τουριστική ανάπτυξη.
- Το άνοιγμα στην τουριστική ανάπτυξη περιοχών στις οποίες το πλαίσιο ήταν αρκετά απαγορευτικό, όπως τα μικρά νησιά και οι βραχονησίδες.
- Η ενίσχυση των υποδομών, όπως οι τουριστικοί λιμένες και τα home ports, για κρουαζιερόπλοια.
- Η τουριστική αξιοποίηση δημόσιων κτημάτων, η υπόδειξη περιοχών κατάλληλων για μεγάλες τουριστικές υποδομές, ο έλεγχος και ενδεχομένως η επικαιροποίηση των διατάξεων του ν. 2160/1993 για τα δημόσια ακίνητα.
Οπως αναφέρουν υπηρεσίες των δύο υπουργείων, στόχος είναι το νέο πλαίσιο να είναι έτοιμο πριν από το καλοκαίρι, ώστε να τεθεί σε διαβούλευση και να είναι έτοιμο για υπογραφή με τη συμπλήρωση τριών ετών από την έναρξη ισχύος του παλαιού πλαισίου.
Ευνοϊκές πολεοδομικές ρυθμίσεις
Για έναν επαγγελματία που θέλει να δραστηριοποιηθεί στον χώρο του τουρισμού, η αναζήτηση του ισχύοντος πολεοδομικού πλαισίου ίσως και να μην είναι τόσο εύκολη υπόθεση. Αιτία, η θέσπιση σειράς πολεοδομικών ρυθμίσεων για τον τουρισμό σε πλήθος ετερόκλητων νόμων. Οι πιο πρόσφατες βρίσκονται στο σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για τις χρήσεις γης, που παρουσίασε την προηγούμενη εβδομάδα το υπουργείο Περιβάλλοντος και είναι, όπως και όλες οι προηγούμενες, πολύ ευνοϊκές. Ας δούμε μερικά παραδείγματα:
- Στον ν. 3986/11 (εφαρμοστικός του Μεσοπρόθεσμου) δίνεται η δυνατότητα χρησιμοποίησης δημόσιων ακινήτων για τουριστική αξιοποίηση, με την αναθεώρηση του ισχύοντος, σε κάθε περιοχή, πολεοδομικού πλαισίου, ώστε να μπορεί να υλοποιηθεί η υποψήφια επένδυση.
- Στον ίδιο νόμο νομιμοποιούνται όλες οι πολεοδομικές αυθαιρεσίες που υπάρχουν σε κτίρια που έχουν αναγερθεί από τον ΕΟΤ ή τρίτο για λογαριασμό του, μέχρι το 2000.
- Στο ν. 4014/11 για τη «νομιμοποίηση» αυθαιρέτων δίνεται η δυνατότητα σε παράνομες τουριστικές εγκαταστάσεις να διεκδικήσουν τη νομιμοποίησή τους. Μάλιστα αν είχαν υπαχθεί σε ειδικές διατάξεις που επέτρεπαν τη λειτουργία τους με την καταβολή προστίμου, τέλους ή άλλες εισφοράς, τότε το ποσό που κατέβαλαν συνυπολογίζεται στο πρόστιμο «νομιμοποίησης».
- Με τον ν. 4002/11 (για το συνταξιοδοτικό) θεσπίζεται η κατ' εξαίρεση λειτουργία ειδικής πολεοδομικής υπηρεσίας από τον ΕΟΤ, για την έκδοση και αναθεώρηση οικοδομικών αδειών για τουριστικές εγκαταστάσεις. Ανάλογο πλαίσιο ισχύει σήμερα μόνο για την Εκκλησία (ναοδομία).
- Οι αρμοδιότητες του πολεοδομικού γραφείου του ΕΟΤ ορίζονται στον ν. 4030/11 (για τον τρόπο έκδοσης οικοδομικών αδειών).
- Στον ίδιο νόμο διπλασιάζεται (από 10% σε 20%) η δασική έκταση που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από μια τουριστική επιχείρηση για τη δημιουργία αθλητικών και τουριστικών εγκαταστάσεων.
- Στον ίδιο νόμο ορίζεται ότι αν ένα κτίριο παραμένει από χρόνια ημιτελές και βρίσκεται σε περιοχή με τουριστικές εγκαταστάσεις (δηλαδή τις ενοχλεί οπτικά), τότε ο τοπικός δήμος μπορεί να «καλύψει» την κατασκευή με παραβάν και να επιβάλει πρόστιμο στον ιδιοκτήτη.
- Στο σχέδιο Π.Δ. για τις χρήσεις γης που παρουσιάστηκε προ ημερών, επιτρέπεται οι ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις σε περιοχές γενικής κατοικίας και σε οριοθετημένους οικισμούς μέχρι 2.000 κατοίκων να υπερβούν κατ' εξαίρεση, την επιτρεπόμενη επιφάνεια δόμησης...
www.mylefkada.gr
Στις 11 Ιουνίου 2009, έπειτα από μια περιπετειώδη διετή διαβούλευση και πλήθος αντιδράσεων από περιβαλλοντικές οργανώσεις και επιστημονικούς φορείς, ο τότε υπουργός ΠΕΧΩΔΕ κ. Γιώργος Σουφλιάς θέσπισε το πρώτο ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τον τουρισμό. Δυόμισι χρόνια αργότερα, εν μέσω εντελώς διαφορετικών οικονομικών συνθηκών, το χωροταξικό για τον τουρισμό έρχεται και πάλι στο προσκήνιο. Δύο επιστημονικές μελέτες βρίσκονται σε εξέλιξη για την αξιολόγησή του, ενώ τα συναρμόδια υπουργεία Περιβάλλοντος και Τουρισμού προσανατολίζονται, όπως όλα δείχνουν, σε μεγαλύτερο «άνοιγμα» των νησιών και των παράκτιων περιοχών στη δημιουργία τουριστικών εγκαταστάσεων.
Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση «περνά» σειρά ευνοϊκών πολεοδομικών αλλαγών σε σχέση με τη δημιουργία τουριστικών εγκαταστάσεων σε διάφορους νόμους. Το ειδικό χωροταξικό για τον τουρισμό του 2009 ήρθε για να οργανώσει τον τρόπο με τον οποίο χωροθετούνται οι τουριστικές εγκαταστάσεις σε όλο τον ελλαδικό χώρο. Τα βασικά του σημεία είναι τα εξής:
- Ο εθνικός χώρος διακρίνεται σε δέκα διαφορετικές κατηγορίες, καθεμία από τις οποίες έχει διαφορετικές προτεραιότητες για την ανάπτυξη του τουρισμού.
- Δίνεται ειδική μέριμνα για τις ειδικές μορφές τουρισμού, τις υποδομές που είναι απαραίτητες, αλλά και κατευθύνσεις για τις περιοχές όπου υπάρχει σύγκρουση με άλλες χρήσεις γης.
- Τέλος, θεσπίζεται ένα νέο μοντέλο (αυτό που βρέθηκε στο «μάτι του κυκλώνα», όσον αφορά τις αντιδράσεις), οι σύνθετες τουριστικές υποδομές μεικτής χρήσης. Πρόκειται για ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις που περιλαμβάνουν στους κόλπους τους παραθεριστικές κατοικίες προς μακροχρόνια μίσθωση ή πώληση.
Κανονικά, σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στην κοινή υπουργική απόφαση με την οποία εγκρίθηκε, το πλαίσιο έχει ισχύ 15 ετών. Ωστόσο, η συζήτηση για την αναθεώρησή του ξεκίνησε λίγο μετά τη θέσπισή του, με την τότε αντιπολίτευση και σημερινή κυβέρνηση να υποστηρίζει την αυστηροποίησή του.
Ομως οι συνθήκες άλλαξαν. Και αντί να καταργήσει, όπως υποσχόταν, το περίφημο άρθρο για τις σύνθετες τουριστικές αναπτύξεις, η κυβέρνηση ήρθε το καλοκαίρι να τις ενισχύσει. Στον ν. 4002/11 (για την τροποποίηση της συνταξιοδοτικής νομοθεσίας) περιλαμβάνεται κεφάλαιο που αφορά τη δημιουργία του απαραίτητου πλαισίου για τα παραθεριστικά καταλύματα προς πώληση. Με τη ρύθμιση επιτρέπεται η σύσταση (οριζόντιων ή κάθετων) ιδιοκτησιών επί των τουριστικών επιπλωμένων κατοικιών και δίνεται η δυνατότητα να πωληθεί ή να μισθωθεί το 30% όσων δημιουργούνται στο πλαίσιο μιας ξενοδοχειακής εγκατάστασης. Επίσης, τροποποιείται το πλαίσιο για τις Περιοχές Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης (ΠΟΤΑ).
Στη συνέχεια, η κυβέρνηση ξεκίνησε τις διαδικασίες για την επανεξέταση του χωροταξικού, κρίνοντας ότι ήταν ανεπίκαιρο υπό τις δεδομένες οικονομικές συνθήκες. Πριν από λίγους μήνες το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού ανέθεσε σε επιστημονική ομάδα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας την αξιολόγηση του πλαισίου και την υποβολή προτάσεων για την αναθεώρησή του μέχρι το τέλος του έτους. Ταυτόχρονα, το υπουργείο Περιβάλλοντος ανέθεσε (στη μελετητική εταιρεία Planet) ανάλογη εργασία, με χρονικό ορίζοντα τα μέσα Ιανουαρίου.
Τα βασικά θέματα
Ποιες είναι οι νέες κατευθύνσεις; Σύμφωνα με πηγές των δύο υπουργείων, τα θέματα είναι τα εξής:
- Η ενίσχυση των οργανωμένων τουριστικών αναπτύξεων.
- Η απάλειψη των κανονιστικού τύπου ρυθμίσεων από το πλαίσιο. Για παράδειγμα, προς κατάργηση οδεύουν περιοριστικοί όροι στη δημιουργία τουριστικών εγκαταστάσεων (σε τουριστικά αναπτυσσόμενες περιοχές) σε ζώνες γύρω από τους οικισμούς.
- Το άνοιγμα του παράκτιου χώρου και των νησιών σε εντατικότερη τουριστική ανάπτυξη.
- Το άνοιγμα στην τουριστική ανάπτυξη περιοχών στις οποίες το πλαίσιο ήταν αρκετά απαγορευτικό, όπως τα μικρά νησιά και οι βραχονησίδες.
- Η ενίσχυση των υποδομών, όπως οι τουριστικοί λιμένες και τα home ports, για κρουαζιερόπλοια.
- Η τουριστική αξιοποίηση δημόσιων κτημάτων, η υπόδειξη περιοχών κατάλληλων για μεγάλες τουριστικές υποδομές, ο έλεγχος και ενδεχομένως η επικαιροποίηση των διατάξεων του ν. 2160/1993 για τα δημόσια ακίνητα.
Οπως αναφέρουν υπηρεσίες των δύο υπουργείων, στόχος είναι το νέο πλαίσιο να είναι έτοιμο πριν από το καλοκαίρι, ώστε να τεθεί σε διαβούλευση και να είναι έτοιμο για υπογραφή με τη συμπλήρωση τριών ετών από την έναρξη ισχύος του παλαιού πλαισίου.
Ευνοϊκές πολεοδομικές ρυθμίσεις
Για έναν επαγγελματία που θέλει να δραστηριοποιηθεί στον χώρο του τουρισμού, η αναζήτηση του ισχύοντος πολεοδομικού πλαισίου ίσως και να μην είναι τόσο εύκολη υπόθεση. Αιτία, η θέσπιση σειράς πολεοδομικών ρυθμίσεων για τον τουρισμό σε πλήθος ετερόκλητων νόμων. Οι πιο πρόσφατες βρίσκονται στο σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για τις χρήσεις γης, που παρουσίασε την προηγούμενη εβδομάδα το υπουργείο Περιβάλλοντος και είναι, όπως και όλες οι προηγούμενες, πολύ ευνοϊκές. Ας δούμε μερικά παραδείγματα:
- Στον ν. 3986/11 (εφαρμοστικός του Μεσοπρόθεσμου) δίνεται η δυνατότητα χρησιμοποίησης δημόσιων ακινήτων για τουριστική αξιοποίηση, με την αναθεώρηση του ισχύοντος, σε κάθε περιοχή, πολεοδομικού πλαισίου, ώστε να μπορεί να υλοποιηθεί η υποψήφια επένδυση.
- Στον ίδιο νόμο νομιμοποιούνται όλες οι πολεοδομικές αυθαιρεσίες που υπάρχουν σε κτίρια που έχουν αναγερθεί από τον ΕΟΤ ή τρίτο για λογαριασμό του, μέχρι το 2000.
- Στο ν. 4014/11 για τη «νομιμοποίηση» αυθαιρέτων δίνεται η δυνατότητα σε παράνομες τουριστικές εγκαταστάσεις να διεκδικήσουν τη νομιμοποίησή τους. Μάλιστα αν είχαν υπαχθεί σε ειδικές διατάξεις που επέτρεπαν τη λειτουργία τους με την καταβολή προστίμου, τέλους ή άλλες εισφοράς, τότε το ποσό που κατέβαλαν συνυπολογίζεται στο πρόστιμο «νομιμοποίησης».
- Με τον ν. 4002/11 (για το συνταξιοδοτικό) θεσπίζεται η κατ' εξαίρεση λειτουργία ειδικής πολεοδομικής υπηρεσίας από τον ΕΟΤ, για την έκδοση και αναθεώρηση οικοδομικών αδειών για τουριστικές εγκαταστάσεις. Ανάλογο πλαίσιο ισχύει σήμερα μόνο για την Εκκλησία (ναοδομία).
- Οι αρμοδιότητες του πολεοδομικού γραφείου του ΕΟΤ ορίζονται στον ν. 4030/11 (για τον τρόπο έκδοσης οικοδομικών αδειών).
- Στον ίδιο νόμο διπλασιάζεται (από 10% σε 20%) η δασική έκταση που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από μια τουριστική επιχείρηση για τη δημιουργία αθλητικών και τουριστικών εγκαταστάσεων.
- Στον ίδιο νόμο ορίζεται ότι αν ένα κτίριο παραμένει από χρόνια ημιτελές και βρίσκεται σε περιοχή με τουριστικές εγκαταστάσεις (δηλαδή τις ενοχλεί οπτικά), τότε ο τοπικός δήμος μπορεί να «καλύψει» την κατασκευή με παραβάν και να επιβάλει πρόστιμο στον ιδιοκτήτη.
- Στο σχέδιο Π.Δ. για τις χρήσεις γης που παρουσιάστηκε προ ημερών, επιτρέπεται οι ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις σε περιοχές γενικής κατοικίας και σε οριοθετημένους οικισμούς μέχρι 2.000 κατοίκων να υπερβούν κατ' εξαίρεση, την επιτρεπόμενη επιφάνεια δόμησης...
www.mylefkada.gr