Η γερμανική κεντρική τράπεζα υποστηρίζει ότι ένας φόρος επί του πλούτου (καταθέσεις, ομόλογα, μετοχές, ακίνητα και γενικώς όλη την περιουσία) σε κράτη που αδυνατούν να αναχρηματοδοτήσουν το χρέος τους, «ευθυγραμμίζεται με την αρχή της εθνικής ευθύνης, σύμφωνα με την οποία οι φορολογούμενοι είναι υπεύθυνοι για τις υποχρεώσεις της κυβέρνησής τους πριν απαιτηθεί η αλληλεγγύη άλλων κρατών».
Η γερμανική πρόταση δεν προέκυψε από το... πουθενά, καθώς αντίστοιχες ιδέες έχουν καταθέσει στο παρελθόν επιφανείς Γερμανοί οικονομολόγοι καθώς και το ΔΝΤ. Ο Πίτερ Μπόφινγκερ, οικονομικός σύμβουλος της Καγκελαρίας, σε συνέντευξή του στο Spiegel υποστήριξε ότι ένας φόρος επί των περιουσιών θα μπορούσε να είναι υποκατάστατο του «κουρέματος καταθέσεων». Αντί, δηλαδή, να «κουρευτούν» οι καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ, θα μπορούσαν να φορολογηθούν οι μεγάλες περιουσίες.
Τον Οκτώβριο το ΔΝΤ είχε μελετήσει μια παρόμοια πρόταση, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι για τη μείωση του χρέους για 15 χώρες της Ευρωζώνης στα επίπεδα του 2007 θα απαιτούνταν μια έκτακτη φορολόγηση 10% στα νοικοκυριά με θετικό καθαρό πλούτο. Το Ινστιτούτο Οικονομικών Αναλύσεων της Γερμανίας υπολόγιζε το 2012 ότι ένας έκτακτος φόρος ύψους 10% θα απέφερε στα γερμανικά δημόσια ταμεία περί τα 230 δισ. ευρώ.
ΕΚΤ
Τον Απρίλιο, έρευνα της ΕΚΤ υποστήριζε ότι σε κράτη του Νότου ο πλούτος των νοικοκυριών είναι υψηλότερος του αντίστοιχου στη Γερμανία. Ένα επιχείρημα που προφανώς λειτουργεί υποστηρικτικά στην πρόταση για επιβολή εισφοράς αλληλεγγύης επί των «πλούσιων Νότιων», προτού αυτοί δεχθούν όποια «βοήθεια». Ο φόρος επί του πλούτου θα μπορούσε, όμως, να αποτελέσει μέρος μιας ευρύτερης λύσης. Σύμφωνα με μελέτη του αμερικανικού ερευνητικού ινστιτούτου BCG, σε ΗΠΑ, Ευρωζώνη και Βρετανία απαιτείται διαγραφή χρέους νοικοκυριών, επιχειρήσεων και κρατών, ύψους 21,25 τρισ. δολ. (15,5 τρισ. ευρώ).
Μεσαία και ανώτερη τάξη εκτιμάται ότι κατέχουν πλούτο 73,94 τρισ. δολ. (54 τρισ. ευρώ), οπότε θα απαιτούσε συντελεστή φορολόγησης 28,7% για να χρηματοδοτήσει το απαιτούμενο διεθνές «κούρεμα». Αν κάτι αντίστοιχο γινόταν μόνο στην Ευρωζώνη, θα χρειαζόταν «κούρεμα» άνω των 6 τρισ. ευρώ, που θα μπορούσε να προκύψει με φορολόγηση του πλούτου («αγγίζει» τα 18 τρισ. ευρώ) κατά 34%.
Η ίδια η BuBa προειδοποιεί, πάντως, ότι ένας τέτοιος φόρος εγκυμονεί σημαντικούς κινδύνους και θα πρέπει να επιβληθεί αιφνιδιαστικά και εφάπαξ. Τονίζει, δε, ότι δεν θα υποστήριζε εφαρμογή ενός επαναλαμβανόμενου κεφαλαιακού φόρου στη Γερμανία, καθώς αυτό θα έπληττε την ανάπτυξη.
Το καλοκαίρι οι αποφάσεις για Ελλάδα
Στα μέσα του χρόνου εκτιμά ότι θα ενταθεί η συζήτηση για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), Κλάους Ρέγκλινγκ. Σε συνέντευξή του στη Wall Street Journal υποστήριξε ότι «ακόμα δεν έχουν γίνει σοβαρές συζητήσεις» αλλά αυτό θα ενταθεί «περί τα μέσα του χρόνου». Ξεκαθάρισε ότι οι αποφάσεις θα εξαρτηθούν από την επόμενη έκθεση της τρόικας, που θα αξιολογηθεί «τον Μάιο, τον Ιούνιο ή κάτι τέτοιο». Εκτίμησε πως «πιθανότατα χρειάζεται κι άλλη βοήθεια για την Ελλάδα», που όμως θα είναι «ένα κλάσμα εκείνης που έχει ήδη δοθεί». Το θέμα της αναδιάρθρωσης χρέους απασχολεί και το χθεσινό φύλλο των Financial Times, όπου υπάρχει ολοσέλιδο άρθρο με τίτλο «Αναζητώντας καλύτερους τρόπους διάσωσης».
Ο αρθρογράφος χρησιμοποιεί το παράδειγμα του «κουρέματος» στο ελληνικό χρέος το 2012, για να αναδείξει τον αναποτελεσματικό τρόπο με τον οποίο αυτό έγινε. Επικαλούμενος μελέτες του ΔΝΤ, υποστηρίζει ότι στις περισσότερες περιπτώσεις η αναδιάρθρωση γίνεται «πολύ αργά» και απλώς «σώζει ιδιώτες επενδυτές». Υπενθυμίζεται ότι τον Απρίλιο το ΔΝΤ παρουσίασε σχετικές προτάσεις για την αλλαγή του πλαισίου αναδιάρθρωσης χρέους, με το «εθελοντικό κούρεμα» να προηγείται πάντα της παρέμβασης του ΔΝΤ. Ακολούθησε νέα μελέτη, τον Οκτώβριο, ειδικά για την Ευρωζώνη, όπου προτάθηκε να υιοθετηθεί σαφές πλαίσιο αναδιάρθρωσης χρέους, που θα χρηματοδοτείται και από τη φορολόγηση του πλούτου. Τον Ιούνιο αναμένεται να κατατεθούν τα συμπεράσματα στη Διοίκηση του ΔΝΤ, για να ληφθούν αποφάσεις.
Κλ. Ρέγκλινγκ
«Δεν νομίζω πως θα χρειαστούν επιπλέον περικοπές εισοδημάτων. Η πορεία της εσωτερικής υποτίμησης έχει ολοκληρωθεί. Τα χειρότερα από το βάρος της προσαρμο-γής έχουν περάσει».
Π. Χριστοδούλου
Ο πρώην επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ και νυν αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής, Πέτρος Χριστοδούλου, υποστηρίζει ότι «το σύστημα αναδιάρθρωσης χρέους πρέπει να διορθωθεί», δημιουργώντας ένα «προβλέψιμο πλαίσιο που θα διασφαλίζει ότι δεν θα υποστούν άλλες χώρες αυτά που έπαθε η Ελλάδα».
Του Χάρη Σαββίδη
imerisia.gr
Η γερμανική πρόταση δεν προέκυψε από το... πουθενά, καθώς αντίστοιχες ιδέες έχουν καταθέσει στο παρελθόν επιφανείς Γερμανοί οικονομολόγοι καθώς και το ΔΝΤ. Ο Πίτερ Μπόφινγκερ, οικονομικός σύμβουλος της Καγκελαρίας, σε συνέντευξή του στο Spiegel υποστήριξε ότι ένας φόρος επί των περιουσιών θα μπορούσε να είναι υποκατάστατο του «κουρέματος καταθέσεων». Αντί, δηλαδή, να «κουρευτούν» οι καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ, θα μπορούσαν να φορολογηθούν οι μεγάλες περιουσίες.
Τον Οκτώβριο το ΔΝΤ είχε μελετήσει μια παρόμοια πρόταση, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι για τη μείωση του χρέους για 15 χώρες της Ευρωζώνης στα επίπεδα του 2007 θα απαιτούνταν μια έκτακτη φορολόγηση 10% στα νοικοκυριά με θετικό καθαρό πλούτο. Το Ινστιτούτο Οικονομικών Αναλύσεων της Γερμανίας υπολόγιζε το 2012 ότι ένας έκτακτος φόρος ύψους 10% θα απέφερε στα γερμανικά δημόσια ταμεία περί τα 230 δισ. ευρώ.
ΕΚΤ
Τον Απρίλιο, έρευνα της ΕΚΤ υποστήριζε ότι σε κράτη του Νότου ο πλούτος των νοικοκυριών είναι υψηλότερος του αντίστοιχου στη Γερμανία. Ένα επιχείρημα που προφανώς λειτουργεί υποστηρικτικά στην πρόταση για επιβολή εισφοράς αλληλεγγύης επί των «πλούσιων Νότιων», προτού αυτοί δεχθούν όποια «βοήθεια». Ο φόρος επί του πλούτου θα μπορούσε, όμως, να αποτελέσει μέρος μιας ευρύτερης λύσης. Σύμφωνα με μελέτη του αμερικανικού ερευνητικού ινστιτούτου BCG, σε ΗΠΑ, Ευρωζώνη και Βρετανία απαιτείται διαγραφή χρέους νοικοκυριών, επιχειρήσεων και κρατών, ύψους 21,25 τρισ. δολ. (15,5 τρισ. ευρώ).
Μεσαία και ανώτερη τάξη εκτιμάται ότι κατέχουν πλούτο 73,94 τρισ. δολ. (54 τρισ. ευρώ), οπότε θα απαιτούσε συντελεστή φορολόγησης 28,7% για να χρηματοδοτήσει το απαιτούμενο διεθνές «κούρεμα». Αν κάτι αντίστοιχο γινόταν μόνο στην Ευρωζώνη, θα χρειαζόταν «κούρεμα» άνω των 6 τρισ. ευρώ, που θα μπορούσε να προκύψει με φορολόγηση του πλούτου («αγγίζει» τα 18 τρισ. ευρώ) κατά 34%.
Η ίδια η BuBa προειδοποιεί, πάντως, ότι ένας τέτοιος φόρος εγκυμονεί σημαντικούς κινδύνους και θα πρέπει να επιβληθεί αιφνιδιαστικά και εφάπαξ. Τονίζει, δε, ότι δεν θα υποστήριζε εφαρμογή ενός επαναλαμβανόμενου κεφαλαιακού φόρου στη Γερμανία, καθώς αυτό θα έπληττε την ανάπτυξη.
Το καλοκαίρι οι αποφάσεις για Ελλάδα
Στα μέσα του χρόνου εκτιμά ότι θα ενταθεί η συζήτηση για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), Κλάους Ρέγκλινγκ. Σε συνέντευξή του στη Wall Street Journal υποστήριξε ότι «ακόμα δεν έχουν γίνει σοβαρές συζητήσεις» αλλά αυτό θα ενταθεί «περί τα μέσα του χρόνου». Ξεκαθάρισε ότι οι αποφάσεις θα εξαρτηθούν από την επόμενη έκθεση της τρόικας, που θα αξιολογηθεί «τον Μάιο, τον Ιούνιο ή κάτι τέτοιο». Εκτίμησε πως «πιθανότατα χρειάζεται κι άλλη βοήθεια για την Ελλάδα», που όμως θα είναι «ένα κλάσμα εκείνης που έχει ήδη δοθεί». Το θέμα της αναδιάρθρωσης χρέους απασχολεί και το χθεσινό φύλλο των Financial Times, όπου υπάρχει ολοσέλιδο άρθρο με τίτλο «Αναζητώντας καλύτερους τρόπους διάσωσης».
Ο αρθρογράφος χρησιμοποιεί το παράδειγμα του «κουρέματος» στο ελληνικό χρέος το 2012, για να αναδείξει τον αναποτελεσματικό τρόπο με τον οποίο αυτό έγινε. Επικαλούμενος μελέτες του ΔΝΤ, υποστηρίζει ότι στις περισσότερες περιπτώσεις η αναδιάρθρωση γίνεται «πολύ αργά» και απλώς «σώζει ιδιώτες επενδυτές». Υπενθυμίζεται ότι τον Απρίλιο το ΔΝΤ παρουσίασε σχετικές προτάσεις για την αλλαγή του πλαισίου αναδιάρθρωσης χρέους, με το «εθελοντικό κούρεμα» να προηγείται πάντα της παρέμβασης του ΔΝΤ. Ακολούθησε νέα μελέτη, τον Οκτώβριο, ειδικά για την Ευρωζώνη, όπου προτάθηκε να υιοθετηθεί σαφές πλαίσιο αναδιάρθρωσης χρέους, που θα χρηματοδοτείται και από τη φορολόγηση του πλούτου. Τον Ιούνιο αναμένεται να κατατεθούν τα συμπεράσματα στη Διοίκηση του ΔΝΤ, για να ληφθούν αποφάσεις.
Κλ. Ρέγκλινγκ
«Δεν νομίζω πως θα χρειαστούν επιπλέον περικοπές εισοδημάτων. Η πορεία της εσωτερικής υποτίμησης έχει ολοκληρωθεί. Τα χειρότερα από το βάρος της προσαρμο-γής έχουν περάσει».
Π. Χριστοδούλου
Ο πρώην επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ και νυν αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής, Πέτρος Χριστοδούλου, υποστηρίζει ότι «το σύστημα αναδιάρθρωσης χρέους πρέπει να διορθωθεί», δημιουργώντας ένα «προβλέψιμο πλαίσιο που θα διασφαλίζει ότι δεν θα υποστούν άλλες χώρες αυτά που έπαθε η Ελλάδα».
Του Χάρη Σαββίδη
imerisia.gr