Έχει σημασία, πως ιδρύσαμε το ΠΑΣΟΚ; Πως μαζί με κάποιους συντρόφους αγωνιστές, φλογερούς μαχητές, όπως η Μελίνα, ο Γιώργος, ο Άκης και βέβαια ο Ανδρέας, γράψαμε ιστορία; Και μάλιστα τώρα που η χρεοκοπία, έχει χτυπήσει το κουδούνι της εξώπορτας; Η απάντηση είναι ναι. Διότι η ιστορία διδάσκει. Και μάλιστα στα κρίσιμα, διδάσκει περισσότερο. Αυτό σκέφτηκα, τώρα που ο τόπος καταστρέφεται, και ο λαός αποχαυνωμένος παρακολουθεί, με το τηλεκοντρόλ στο χέρι. Γι αυτό θυμάμαι μαζί σας, πως φτιάξαμε αυτό το κίνημα που σάρωσε την πατρίδα μας.
Είμαστε λοιπόν, στον πρώτο, όροφο των γραφείων του ΠΑΚ, στην Στοκχόλμη, αμέσως μετά την πτώση της χούντας το καλοκαίρι του 1974. Συζητάμε καμιά 50αριά, αγωνιστές, την προετοιμασία για την κάθοδο στην Ελλάδα. Στο βήμα, μετά από κάποιες εντάσεις, μεταξύ Γιώργου και Μελίνας, μεταξύ Μελίνας και Άκη, είναι ο σύντροφος πρόεδρος. Έχει μόλις δώσει το ιδεολογικό στίγμα και είχε μπει στο δεύτερο θέμα της συνάντησής μας.
«Μόνο ένα θέμα δεν έχω φροντίσει, και γι αυτό θέλω όλοι μαζί να σκεφτούμε».
Τα κεφάλια όλων τινάχτηκαν πάνω. «Δεν έχω βρει όνομα, για το κίνημά μας», είπε και μας κοίταξε όλους κατάματα. «Ακούω τις προτάσεις σας». Με το που το λέει η αίθουσα μεταμορφώνεται σε αίθουσα σχολείου, όπου οι μαθητές που θέλουν να πουν μάθημα, σηκώνουν επίμονα το χέρι. Ο Ανδρέας, σαν στοργικός δάσκαλος, αφού μας ηρέμησε, άρχισε να δίνει τον λόγο, σε έναν, έναν, με πρώτον τον Άκη.
«Εγώ προτείνω να το πούμε Ρ.Α.Κ.Ι, Ριζοσπαστικό Ανεξάρτητο Κίνημα Ιδεών». Η πρόταση δεν ενθουσίασε κανέναν, το αντίθετο μάλλον. Πράγμα που απογοήτευσε τον Άκη, ο οποίος αμέσως μετά ζήτησε την άδεια να πάει τουαλέτα. Επόμενη ιδέα ήταν από την Αγγέλα Κοκόλα, «εγώ προτείνω να το πούμε ΡΙ. ΣΟ.Κ. Α.ΕΛ, Ριζοσπαστικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, Ανόρθωσης της Ελλάδας», είπε η συντρόφισσα Αγγέλα, χωρίς να ενθουσιάσει την αίθουσα. «Σιγά μην το πούμε και Ριζογάλ», είπε ο Άκης, που μόλις είχε επιστρέψει από την τουαλέτα. Η συντρόφισσα Αγγέλα, ως απάντηση του βγάζει τη γλώσσα της έξω.
Αφού τους επανέφερε στην τάξη ο πρόεδρος, συνεχίσαμε τις εποικοδομητικές σκέψεις. Κάποιος σύντροφος από το Βέλγιο, είπε να το πούμε, ΣΟ.ΛΑ.Κ.Ε. Σοσιαλιστικό Λαϊκό Κίνημα Ελλήνων, κάποιος άλλος πρότεινε το ΣΟ.Λ.Α. Σοσιαλιστική Λαϊκή Αντεπίθεση. Κάποιος τρίτος, πρότεινε να το πούμε Ρ.Ο.Υ.Λ.Α. Ριζοσπαστική Οργάνωση Υπέρ Λαϊκών Αναγκών.
Με το που ακούστηκε το Ρούλα, υπήρξε ένταση στην αίθουσα. «Γιατί να το πούμε ΡΟΥΛΑ;», είπε ο Άκης. «Και πώς να το πούμε;», είπε ο σύντροφος από το Βέλγιο. «Να το πούμε ΣΟΥΛΑ», αντέτεινε ο Άκης, «Σοσιαλιστική Οργάνωση Υπέρ Λαϊκών Αναγκών», συλλάβισε μια μια τις λέξεις, δίνοντας έμφαση στο Σοσιαλιστικό. «Και γιατί δεν το λέμε ΚΟΥΛΑ;», πετάχτηκε η συντρόφισσα Κοκόλα. «Ποια είναι η Κούλα;» ρωτάει από δίπλα μου ο Γιώργος, που τόση ώρα άκουγε γυναικεία ονόματα, χωρίς να μιλά.
«Κοινωνική Οργάνωση Υπέρ Λαϊκών Αναγκών», είπε η συντρόφισσα Κοκόλα. «Εμένα μου αρέσει το ΒΟΥΛΑ», είπε δυνατά ο Γιώργος. «Και τι σημαίνει ΒΟΥΛΑ;» ρώτησε ο Ανδρέας. «Για μένα σημαίνει πολλά. Τα είχα με την καργιόλα, μέχρι πριν ένα μήνα. Με παράτησε και έφυγε για Λονδίνο, με έναν συνάδελφο καθαριστή, συμβασιούχος και αυτό στο Δήμο». Οι σύντροφοι στην αίθουσα, άρχισαν να διαμαρτύρονται και να φωνάζουν.
Εγώ για να προστατέψω τον Γιώργο, του έκλεισα με τα χέρια μου το στόμα, τον κάθισα στην καρέκλα του και είπα σε όλους, ότι το θέμα είναι λήξαν. Και για να αποσπάσω το μυαλό του Γιώργου από την Βούλα, του υπενθύμισα να προσέχει το βάζο που κρατούσε στα χέρια του, γιατί «θα μας σκοτώσει ο Άκης», ο οποίος, όπως έλεγε όλη την βραδιά, είχε «δώσει ένα σκασμό λεφτά για να το πάρει», από το γνωστό και πανάκριβο μαγαζί οικιακών ειδών ZWEING.
Μετά την αναταραχή με την Βούλα του Γιώργου, έκανε πρόταση και η Μελίνα, η οποία πρότεινε να το πούμε, ΤΟ.Π Κ.Α.ΠΙ. «Τι θα σημαίνει αυτό Μελίνα;», ρώτησε ο πρόεδρος. «ΤΟ Πανελλήνιο Κίνημα Ανεξάρτητων Πιστεύω», απάντησε με το γνωστό της νάζι. «Πιστεύω εις έναν θεό, πατέρα παντοκράτορα», είπε κοροϊδευτικά και ξεσπώντας σε γέλια ο Γιώργος, περιμένοντας ώρα για να εκδικηθεί. «Δεν ντρέπεσαι βρωμιάρη», φωνάζει έξαλλη η Μελίνα. «Τόλμησες να κοροϊδέψεις το σύμβολο της αντίστασης;» και ορμά προς τον Γιώργο. Οι ψυχραιμότεροι, μπαίνουν στην μέση για να καταλαγιάσουν τα πνεύματα, αλλά ματαίως.
Η Μελίνα ήταν ανεξέλεγκτη, «με ειρωνεύτηκε, ο σκουπιδιάρης, το είδατε όλοι. Ο κλέφτης». Στο άκουσμα της τελευταίας λέξης όλη η αίθουσα πάγωσε. « Μα τι λες Μελίνα; Ο Γιώργος κλέφτης; Έχεις στοιχεία;» ρωτά ο Ανδρέας. «Ναι» λέει η Μελίνα, «στην σακούλα έχει ένα κλεμμένο βάζο». Νεκρική σιγή έπεσε στην αίθουσα. «Έχεις αποδείξεις;» ξαναρωτά ο Ανδρέας. «Ναι», λέει αυτή με νικηφόρο ύφος, «καθώς ερχόμουν εδώ συνάντησα μια παλιά φίλη που δουλεύει στο πολυκατάστημα ZWEING και μου έλεγε ότι σήμερα είχαν μια αναστάτωση στο μαγαζί, γιατί κάποιος έκλεψε από το τμήμα γυαλικών ένα βάζο. Έτρεξαν να τον προλάβουν, αλλά δεν τα κατάφεραν. Είναι αυτό το κάθαρμα» και δείχνει προς τον απορημένο Γιώργο.
Οι σύντροφοι, άρχισαν να γιουχάρουν και να φτύνουν προς την μεριά του Γιώργου. Πρώτος από όλους ο Άκης. «Να φύγει, από την συνέλευση μας», φώναζε έξαλλος, «εμείς έχουμε αρχές, έχουμε αξίες. Έξω, έξω». Πανδαιμόνιο στην αίθουσα. Όλοι εναντίον όλων. «Ηρεμήστε», φώναξα απελπισμένος. «Είμαστε όλοι έλληνες, είμαστε αδέρφια». Δεν πρόλαβα να πω την τελευταία λέξη, και τρώω μια καρεκλιά. Ο ένας πέταγε στον άλλο, ότι έβρισκε.
Αφού έβλεπα ότι δεν κατάφερνα τίποτα, σκέφτηκα την σωστή λύση. Αναβαίνω σε μια καρέκλα και αρχίζω να τραγουδώ τον εθνικό ύμνο. Ήταν η πέμπτη φορά που εκείνο το βράδυ συνέβαινε αυτό, αλλά τι να έκανα;
Ξάφνου, όλοι ηρέμησαν. Σταμάτησαν τις χειροδικίες, στάθηκαν προσοχή και άρχισαν μαζί μου να τραγουδούν. Με πρώτη την Μελίνα αγκαλιασμένη με τον Άκη και το σύντροφο πρόεδρο. Εγώ πάλι αγκαλιάστηκα με τον Γιώργο και το «βάζο της οργής». Τραγουδήσαμε τον εθνικό ύμνο, αυτό το αιώνιο σύμβολο, του Ελληνισμού. Κρατώντας με το χέρι μας την καρδιά μας. Όλοι. Εκτός από τον Γιώργο. Που κρατούσε με τα δυο του χέρια, το κλεμμένο βάζο του Άκη.
ΥΓ
Το όνομα τελικά, θα το αποφάσιζε μια άλλη, ομάδα συντρόφων 2 μήνες μετά στην Αθήνα. Τα υπόλοιπα τα γνωρίζετε.
Θύμιος Καλαμούκης
Είμαστε λοιπόν, στον πρώτο, όροφο των γραφείων του ΠΑΚ, στην Στοκχόλμη, αμέσως μετά την πτώση της χούντας το καλοκαίρι του 1974. Συζητάμε καμιά 50αριά, αγωνιστές, την προετοιμασία για την κάθοδο στην Ελλάδα. Στο βήμα, μετά από κάποιες εντάσεις, μεταξύ Γιώργου και Μελίνας, μεταξύ Μελίνας και Άκη, είναι ο σύντροφος πρόεδρος. Έχει μόλις δώσει το ιδεολογικό στίγμα και είχε μπει στο δεύτερο θέμα της συνάντησής μας.
«Μόνο ένα θέμα δεν έχω φροντίσει, και γι αυτό θέλω όλοι μαζί να σκεφτούμε».
Τα κεφάλια όλων τινάχτηκαν πάνω. «Δεν έχω βρει όνομα, για το κίνημά μας», είπε και μας κοίταξε όλους κατάματα. «Ακούω τις προτάσεις σας». Με το που το λέει η αίθουσα μεταμορφώνεται σε αίθουσα σχολείου, όπου οι μαθητές που θέλουν να πουν μάθημα, σηκώνουν επίμονα το χέρι. Ο Ανδρέας, σαν στοργικός δάσκαλος, αφού μας ηρέμησε, άρχισε να δίνει τον λόγο, σε έναν, έναν, με πρώτον τον Άκη.
«Εγώ προτείνω να το πούμε Ρ.Α.Κ.Ι, Ριζοσπαστικό Ανεξάρτητο Κίνημα Ιδεών». Η πρόταση δεν ενθουσίασε κανέναν, το αντίθετο μάλλον. Πράγμα που απογοήτευσε τον Άκη, ο οποίος αμέσως μετά ζήτησε την άδεια να πάει τουαλέτα. Επόμενη ιδέα ήταν από την Αγγέλα Κοκόλα, «εγώ προτείνω να το πούμε ΡΙ. ΣΟ.Κ. Α.ΕΛ, Ριζοσπαστικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, Ανόρθωσης της Ελλάδας», είπε η συντρόφισσα Αγγέλα, χωρίς να ενθουσιάσει την αίθουσα. «Σιγά μην το πούμε και Ριζογάλ», είπε ο Άκης, που μόλις είχε επιστρέψει από την τουαλέτα. Η συντρόφισσα Αγγέλα, ως απάντηση του βγάζει τη γλώσσα της έξω.
Αφού τους επανέφερε στην τάξη ο πρόεδρος, συνεχίσαμε τις εποικοδομητικές σκέψεις. Κάποιος σύντροφος από το Βέλγιο, είπε να το πούμε, ΣΟ.ΛΑ.Κ.Ε. Σοσιαλιστικό Λαϊκό Κίνημα Ελλήνων, κάποιος άλλος πρότεινε το ΣΟ.Λ.Α. Σοσιαλιστική Λαϊκή Αντεπίθεση. Κάποιος τρίτος, πρότεινε να το πούμε Ρ.Ο.Υ.Λ.Α. Ριζοσπαστική Οργάνωση Υπέρ Λαϊκών Αναγκών.
Με το που ακούστηκε το Ρούλα, υπήρξε ένταση στην αίθουσα. «Γιατί να το πούμε ΡΟΥΛΑ;», είπε ο Άκης. «Και πώς να το πούμε;», είπε ο σύντροφος από το Βέλγιο. «Να το πούμε ΣΟΥΛΑ», αντέτεινε ο Άκης, «Σοσιαλιστική Οργάνωση Υπέρ Λαϊκών Αναγκών», συλλάβισε μια μια τις λέξεις, δίνοντας έμφαση στο Σοσιαλιστικό. «Και γιατί δεν το λέμε ΚΟΥΛΑ;», πετάχτηκε η συντρόφισσα Κοκόλα. «Ποια είναι η Κούλα;» ρωτάει από δίπλα μου ο Γιώργος, που τόση ώρα άκουγε γυναικεία ονόματα, χωρίς να μιλά.
«Κοινωνική Οργάνωση Υπέρ Λαϊκών Αναγκών», είπε η συντρόφισσα Κοκόλα. «Εμένα μου αρέσει το ΒΟΥΛΑ», είπε δυνατά ο Γιώργος. «Και τι σημαίνει ΒΟΥΛΑ;» ρώτησε ο Ανδρέας. «Για μένα σημαίνει πολλά. Τα είχα με την καργιόλα, μέχρι πριν ένα μήνα. Με παράτησε και έφυγε για Λονδίνο, με έναν συνάδελφο καθαριστή, συμβασιούχος και αυτό στο Δήμο». Οι σύντροφοι στην αίθουσα, άρχισαν να διαμαρτύρονται και να φωνάζουν.
Εγώ για να προστατέψω τον Γιώργο, του έκλεισα με τα χέρια μου το στόμα, τον κάθισα στην καρέκλα του και είπα σε όλους, ότι το θέμα είναι λήξαν. Και για να αποσπάσω το μυαλό του Γιώργου από την Βούλα, του υπενθύμισα να προσέχει το βάζο που κρατούσε στα χέρια του, γιατί «θα μας σκοτώσει ο Άκης», ο οποίος, όπως έλεγε όλη την βραδιά, είχε «δώσει ένα σκασμό λεφτά για να το πάρει», από το γνωστό και πανάκριβο μαγαζί οικιακών ειδών ZWEING.
Μετά την αναταραχή με την Βούλα του Γιώργου, έκανε πρόταση και η Μελίνα, η οποία πρότεινε να το πούμε, ΤΟ.Π Κ.Α.ΠΙ. «Τι θα σημαίνει αυτό Μελίνα;», ρώτησε ο πρόεδρος. «ΤΟ Πανελλήνιο Κίνημα Ανεξάρτητων Πιστεύω», απάντησε με το γνωστό της νάζι. «Πιστεύω εις έναν θεό, πατέρα παντοκράτορα», είπε κοροϊδευτικά και ξεσπώντας σε γέλια ο Γιώργος, περιμένοντας ώρα για να εκδικηθεί. «Δεν ντρέπεσαι βρωμιάρη», φωνάζει έξαλλη η Μελίνα. «Τόλμησες να κοροϊδέψεις το σύμβολο της αντίστασης;» και ορμά προς τον Γιώργο. Οι ψυχραιμότεροι, μπαίνουν στην μέση για να καταλαγιάσουν τα πνεύματα, αλλά ματαίως.
Η Μελίνα ήταν ανεξέλεγκτη, «με ειρωνεύτηκε, ο σκουπιδιάρης, το είδατε όλοι. Ο κλέφτης». Στο άκουσμα της τελευταίας λέξης όλη η αίθουσα πάγωσε. « Μα τι λες Μελίνα; Ο Γιώργος κλέφτης; Έχεις στοιχεία;» ρωτά ο Ανδρέας. «Ναι» λέει η Μελίνα, «στην σακούλα έχει ένα κλεμμένο βάζο». Νεκρική σιγή έπεσε στην αίθουσα. «Έχεις αποδείξεις;» ξαναρωτά ο Ανδρέας. «Ναι», λέει αυτή με νικηφόρο ύφος, «καθώς ερχόμουν εδώ συνάντησα μια παλιά φίλη που δουλεύει στο πολυκατάστημα ZWEING και μου έλεγε ότι σήμερα είχαν μια αναστάτωση στο μαγαζί, γιατί κάποιος έκλεψε από το τμήμα γυαλικών ένα βάζο. Έτρεξαν να τον προλάβουν, αλλά δεν τα κατάφεραν. Είναι αυτό το κάθαρμα» και δείχνει προς τον απορημένο Γιώργο.
Οι σύντροφοι, άρχισαν να γιουχάρουν και να φτύνουν προς την μεριά του Γιώργου. Πρώτος από όλους ο Άκης. «Να φύγει, από την συνέλευση μας», φώναζε έξαλλος, «εμείς έχουμε αρχές, έχουμε αξίες. Έξω, έξω». Πανδαιμόνιο στην αίθουσα. Όλοι εναντίον όλων. «Ηρεμήστε», φώναξα απελπισμένος. «Είμαστε όλοι έλληνες, είμαστε αδέρφια». Δεν πρόλαβα να πω την τελευταία λέξη, και τρώω μια καρεκλιά. Ο ένας πέταγε στον άλλο, ότι έβρισκε.
Αφού έβλεπα ότι δεν κατάφερνα τίποτα, σκέφτηκα την σωστή λύση. Αναβαίνω σε μια καρέκλα και αρχίζω να τραγουδώ τον εθνικό ύμνο. Ήταν η πέμπτη φορά που εκείνο το βράδυ συνέβαινε αυτό, αλλά τι να έκανα;
Ξάφνου, όλοι ηρέμησαν. Σταμάτησαν τις χειροδικίες, στάθηκαν προσοχή και άρχισαν μαζί μου να τραγουδούν. Με πρώτη την Μελίνα αγκαλιασμένη με τον Άκη και το σύντροφο πρόεδρο. Εγώ πάλι αγκαλιάστηκα με τον Γιώργο και το «βάζο της οργής». Τραγουδήσαμε τον εθνικό ύμνο, αυτό το αιώνιο σύμβολο, του Ελληνισμού. Κρατώντας με το χέρι μας την καρδιά μας. Όλοι. Εκτός από τον Γιώργο. Που κρατούσε με τα δυο του χέρια, το κλεμμένο βάζο του Άκη.
ΥΓ
Το όνομα τελικά, θα το αποφάσιζε μια άλλη, ομάδα συντρόφων 2 μήνες μετά στην Αθήνα. Τα υπόλοιπα τα γνωρίζετε.
Θύμιος Καλαμούκης