Από το εκπαιδευτικό σύστημα και την... αντιπαροχή μέχρι το ασφαλιστικό σύστημα και την καθυστέρηση στην απονομή Δικαιοσύνης. Δέκα προβλήματα τα οποία δεν επιλύθηκαν ούτε έπειτα από πέντε χρόνια μνημονίων.1. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα και η έλλειψη συνεργατικού μοντέλου μας έκανε Μονάδες αντί για Ομάδες.
Το εκπαιδευτικό μας σύστημα μας εκπαιδεύει ως μονάδες: να διαβάσουμε μόνοι μας, να εξεταζόμαστε μόνοι μας, να παρουσιάσουμε μόνοι μας να μην δει ο διπλανός μας τι κάνουμε. Λες και όταν βγούμε στην κοινωνία θα είμαστε μόνοι μας. Έτσι γίναμε όλοι μας μονάδες. Γίναμε «μοναχικοί λύκοι» που δεν μάθαμε νωρίς στην ζωή μας την αξία της ομάδας. Αυτό φαίνεται παντού. Αδυνατούμε να συνεργαστούμε εύκολα με άλλους και να συμπεριφερθούμε σαν σύνολο. Το DNA του Έλληνα λένε κάποιοι. Η βλακεία μας λένε άλλοι. Το εκπαιδευτικό σύστημα δέχεται σχεδόν τους πάντες στην Ανώτερη και Ανώτατη εκπαίδευση με τους αιώνιους φοιτητές να είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση και τις φοιτητικές παρατάξεις να εξουσιάζουν και διαβρώνουν τα πάντα.
Συγκεκριμένες μάλιστα σχολές (οι καθηγητικές) οδηγούσαν όλους τους αποφοίτους τους, μετά από χρόνια, στην "στοργική αγκαλιά του δημοσίου" με την κατάπτυστη επετηρίδα που δεν υπάρχει στο λεξιλόγιο καμίας χώρας του ΟΟΣΑ.
2. Η αντιπαροχή και η εμμονή των Ελλήνων στο «Κεραμίδι» έκανε τον πλούτο της χώρας Μπετόν και Τούβλα
Δεν πρέπει να υπάρχει άλλη χώρα στον πλανήτη που με τον θεσμό της αντιπαροχής επιτρέπει στους μισούς κατοίκους της χώρας να γίνονται «τζάμπα επιχειρηματίες» και στους άλλους μισούς κατοίκους της χώρας να γίνονται «μάγκες εργολάβοι» . Αντί το μοντέλο ανάπτυξης να είναι παραπλήσιο με αυτό της Ιταλίας όπου στο ισόγειο του κτιρίου είναι βιοτεχνία και στον πρώτο όροφο η κατοικία, εμείς ήμασταν large. Καθένας μας ήθελε να έχει τουλάχιστον: 1) ιδιοκτήτη κατοικία, 2) σπίτι στο χωριό και 3) τουλάχιστον ένα εξοχικό.
Η οικοδομή όπως είναι αναμενόμενο, δημιουργεί θέσεις εργασίας στην κατασκευή των ακινήτων που κρατά 1 έως 2 χρόνια, αλλά για τα επόμενα 50 χρόνια τουλάχιστον δεν δημιουργεί θέσεις εργασίας. Έτσι καταλήξαμε να κάνουμε, περισσότερα σπίτια από ότι χρειαζόμασταν, με περισσότερα τετραγωνικά μέτρα το καθένα και καταλήξαμε να έχουμε και 500.000 ακίνητα περίσσευμα. Επίσης, λόγω του εύκολου δανεισμού, δημιουργήσαμε φούσκα στις τιμές των ακινήτων πέραν πάσας λογικής. Διαμέρισμα 100 τ.μ. σε υποβαθμισμένες περιοχές έφτασε να κάνει 400.000€ και σου έλεγαν ότι είναι και ευκαιρία... Τρομάρα μας!!!
3. Η Εμπιστοσύνη μεταξύ των πολιτών της χώρας και του κράτους κατάρρευσε πλήρως
Την δεκαετία του '80 ένας Ελληνοαμερικανικός 2ης γενιάς είχε έλθει στην Ελλάδα και παρατηρούσε κάποια ανιψιά του έκανε τις εργασίες για το σχολείο και έγραφε με στυλό αντί για μολύβι. Όταν ρώτησε το κοριτσάκι γιατί χρησιμοποιείς στυλό και όχι μολύβι (οι μαθητές στις ΗΠΑ χρησιμοποιούν μόνο μολύβι), έλαβε την αποστομωτική απάντηση: «αν γράψω με μολύβι φοβάμαι μήπως μου αλλάξει ο δάσκαλός μου αυτά που γράφω...». Ο Ελληνοαμερικανός σχολίασε σκωπτικά: «χώρα όπου οι μαθητές της δεν εμπιστεύονται τους δασκάλους της είναι καταδικασμένη...».
Αυτό ακριβώς ζούμε σήμερα: την πλήρη κατάρρευση της «εμπιστοσύνης» μεταξύ μας. Κανένας δεν εμπιστεύεται κανέναν και για κανέναν λόγο. Το κράτος θεωρεί τους πολίτες «κλέφτες» και οι πολίτες θεωρούν το κράτος «αρχικλέφτη». Που οδηγεί αυτό; Στην καταστροφή. Εάν γινόταν δημοψήφισμα για το τι φόρους πρέπει να πληρώνουμε φοβάμαι ότι κανένας δεν θα ήθελε να πληρώσει τίποτε λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης.
4. Η Παράνομη Απασχόληση δημιούργησε εκατοντάδες χιλιάδες Μη Νόμιμες Θέσεις απασχόλησης
Κάποτε βρέθηκα σε ένα τραπέζι όπου όλοι οι παρευρισκόμενοι ήταν «πυρ και μανία» με τους παράνομους λαθρομετανάστες γιατί «μας παίρνουν τις θέσεις εργασίας και αφαιρούν χρήματα από τα ασφαλιστικά ταμεία». Δεν κρατήθηκα και έκανα μια απλή ερώτηση: «υπάρχει κανείς γύρω από το τραπέζι που δεν χρησιμοποίησε παράνομο λαθρομετανάστη για κάποια εργασία;». Κουφάθηκαν τα σύρματα. Λες και έπαθαν όλοι αφωνία... Αντί να προγραμματίζουμε του τι κόσμο θέλουμε, με τι κανόνες, και τι δεξιότητες, ουσιαστικά αφήσαμε τα σύνορα ξέφραγο αμπέλι. Κάθε έννομο κράτος, θα έπρεπε να έχει αυστηρότατες ποινές για όσους χρησιμοποιούν παράνομους λαθρομετανάστες με άμεση αφαίρεση της άδειας λειτουργίας της επιχείρησης.
Το Κρατικοδίαιτο μοντέλο ανάπτυξης και η άποψη ότι είναι «Δημόσιο είναι Καλό» και ότι είναι «Ιδιωτικό είναι Κακό» μας έστειλε στα βράχια
Αν δει κάποιος παλιές Ελληνικές ταινίες το μήνυμα είναι σαφέστατο: ο «κακός επιχειρηματίας που πίνει το αίμα του εργαζόμενου». Με αυτό το μήνυμα γραμμένο πλέον στο DNA των νεοελλήνων, οι έρευνες έδειχναν ότι οι απόφοιτοι της μέσης εκπαίδευσης στην συντριπτική τους πλειοψηφία οραματιζόταν να «σταδιοδρομήσουν στο Ελληνικό Δημόσιο» και να εξασφαλισθούν δια βίου. Εκφράσεις όπως οι παρακάτω, χαρακτήρισαν γενιές και γενιές Ελλήνων στην προσπάθειά τους να «τραφούν» από τον Ελληνικό ΤΥΡΟΣΤΑΘΜΟ! «Είχε μπάρμπα στην Κορώνη», «στο Δημόσιο δεν σε κουνάει κανείς», «εξασφαλίστηκε για πάντα», «Την βόλεψε», «Τρούπωσε», κλπ.
Έτσι, ενώ στο Ελληνικό Δημόσιο υπήρχαν 112.896 δημόσιοι υπάλληλοι το 1975, αυτοί έφτασαν στους 768.009 το έτος 2010. Δηλαδή ΕΠΤΑΠΛΑΣΙΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ από το έτος 1974, χωρίς να έχουν αυξηθεί, ούτε ο πληθυσμός, ούτε οι υπηρεσίες του κράτους προς τους πολίτες. Είναι σαν μια εταιρεία να επταπλασιάζει το προσωπικό της ενώ έχει ακριβώς τους ίδιους πελάτες και τους παρέχει ακριβώς τις ίδιες υπηρεσίες... Πόσο διάστημα θα αντέξει αυτή η επιχείρηση πριν πάει στα βράχια;
6. H Αξιοκρατία ήταν πάντα υπό «διωγμό» με τους άξιους και νόμιμους να επιβιώνουν δύσκολα
Ο πεθερός ενός γνωστού μου είχε βιοτεχνία παραγωγής ασφάλτου και ήταν καθόλου νόμιμος. Πλήρωνε ΜΙΣΘΟΥΣ, ΦΠΑ, ΕΦΟΡΙΑ και ΙΚΑ στην ώρα τους. Ο ανταγωνιστής του στην περιοχή που βρισκόταν χρησιμοποιούσε παράνομους λαθρομετανάστες για προσωπικό, έκλεβε τον ΦΠΑ, δεν ήξερε τι είναι το ΙΚΑ και το κυριότερο είχε «υψηλό πολιτικό βύσμα». Το αποτέλεσμα; Ο νόμιμος επιχειρηματίας έκλεισε και ο παράνομος αεριτζής επιχειρηματίας ζει και βασιλεύει! Καταντήσαμε σαν κοινωνία και κράτος να οδηγούμε τους άξιους και νόμιμους στο να μην μπορούν να επιβιώνουν λόγω καθεστώτος μη εφαρμογής των νόμων και τους παρανομούντες να θριαμβεύουν. Αυτό μας οδήγησε σαν κοινωνία σε ηθική και οικονομική παρακμή. Και πάντα, η ΗΘΙΚΗ ΠΑΡΑΚΜΗ, προηγείται της ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΜΗΣ.
Σύμφωνα με τον Niall Ferguson, οι έξι (6) "εφαρμογές" που έκαναν την Δύση να κυριαρχεί στην παγκόσμια οικονομία ήταν (Six Killer Applications):
Ανταγωνισμός (Competition)
Ιδιοκτησία (Property)
Επιστήμη (Science)
Σύγχρονη Ιατρική (Modern Medicine)
Καταναλωτισμός (Consumerism)
Κανόνες ηθικής στην εργασία (Work Ethic)
Εμείς στον τομέα του ανταγωνισμού και της ιδιοκτησίας δεν τα πηγαίναμε καλά. Στην επιστήμη και την σύγχρονη ιατρική, εισάγαμε τα πάντα. Στον καταναλωτισμό ήμασταν μανούλες!!! Στους κανόνες ηθικής κάναμε το ελάχιστο.
Το κράτος και το πολιτικό σύστημα, νομοθετούσε για τα πάντα προς άγραν ψήφων. Τα αυθαίρετα ήταν όπως σε τριτοκοσμικές χώρες. Φτάσαμε να έχουμε 1.500.000 αυθαίρετα και θέλαμε να είμαστε χώρα της Δύσης. Που πας ρε Καραμήτρο...
7. Ο Κατακερματισμός της ιδιοκτησίας γης μας στερεί από οικονομίες κλίμακας στην αγροτική παραγωγή και στον τουρισμό
Αγρότης στην περιοχή της Θεσσαλίας με 100 στρέμματα καλλιέργειας μου εξηγούσε «περήφανος» ότι το μεγαθήριο τρακτέρ που είχε κοστίζει συνολικά πάνω από 200.000€. Έκπληκτος ρώτησα πόσες ημέρες το χρησιμοποιεί το χρόνο. Μου απάντησε ότι το χρησιμοποιεί 30-40 ημέρες το χρόνο ως τρακτέρ και τις υπόλοιπες ως όχημα μεταφοράς. Εάν ο κάθε αγρότης στην Ελλάδα με 100 στρέμματα γης έχει πληρώνει 200.000€ για αγορά τρακτέρ, τότε σταδιακά όλοι αυτοί οι αγρότες θα οδηγηθούν σε πτώχευση επειδή δεν έχουν οικονομίες κλίμακας και το κόστος ανά μονάδα παραγόμενου προϊόντος είναι υπερβολικά υψηλό.
Ο κατακερματισμός της ιδιοκτησίας στην Ελληνική επικράτεια είναι ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΣ. Εάν οι αγρότες δεν μπορέσουν να συνεργαστούν για να δουν συλλογικά το κοινό καλό τους, το μέλλον των αγροτών θα είναι εξαιρετικά δυσοίωνο. Ακριβώς το ίδιο συμβαίνει και ισχύει και με τα μικρά καταλύματα τον τουρισμό.
8. Η Αργή απονομή δικαιοσύνης, το Ασταθές Φορολογικό Σύστημα και το Ημιτελές Κτηματολόγιο αποτρέπουν τις επενδύσεις και αυξάνουν την ανεργία
Σε οποιονδήποτε μιλήσεις παγκοσμίως για επένδυση σε μια χώρα, συνήθως σε ρωτάει απλά πράγματα:
Οι τίτλοι ιδιοκτησίας που θα αποκτήσω είναι οριστικοί και αμετάκλητοι ή όχι;
Πόσο σταθερό και προβλέψιμο είναι το φορολογικό σύστημα της χώρας ώστε να κάνω αξιολόγηση της επένδυσης και να υπολογίσω την απόδοση της επένδυσης (ROI = Return On Investment);
Πόσο χρόνο συνολικά χρειάζεται να εγκριθούν ΟΛΕΣ οι άδειες για την επένδυση;
Εάν έχω κάποια νομική διαφορά με οποιονδήποτε, σε πόσο χρονικό διάστημα θα υπάρχει οριστική και αμετάκλητη απόφαση;
Σε όλα τα παραπάνω ήμασταν πολύ χαλαροί... Το φορολογικό σύστημα το αλλάζαμε κάθε βδομάδα, οι τίτλοι ιδιοκτησίας θα μπορούσαν και να μην είναι οριστικοί, η έγκριση των αδειών απαιτούσε πολλά τέρμινα και η δικαστική διαφορά με κάποιον έφτανε μέχρι τα 27 έτη... Αποτέλεσμα; Για πολλούς διεθνείς επενδυτές, GREECE IS NOT AN OPTION... Αυτούς που ήθελαν να επενδύσουν στην χώρα τους βλέπαμε σαν "τους κακούς ιμπεριαλιστές". Έτσι η απο-επένδυση στην χώρα πάει σφαίρα!!!
Και για να είμαστε πιο συγκεκριμένοι, η μείωση της ανεργίας στο 10%, απαιτείται να ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΟΥΝ 1.000.000 νέες θέσεις εργασίας (1.000 νέες ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ με 1.000 ΝΕΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ η κάθε μία!!!) Σύμφωνα με υπολογισμούς στις ΗΠΑ, το κόστος δημιουργίας μια νέας θέσης εργασίας είναι 63.226$ (περίπου 60.000€). Επομένως για να δημιουργήσουμε 1.000.000 νέες θέσεις εργασίας, απαιτούνται ΑΜΕΣΕΣ ΞΕΝΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ συνολικού ύψους 60 Δις Ευρώ!!!
9. Η κατανάλωση «Δανεικού ΑΕΠ» κατέληξε σε καταστροφικό καταναλωτικό εθισμό
Πολύ πίστευαν ότι η Ελληνική οικονομία μεγαλουργεί. Καταναλώναμε ΜΟΠ, ΕΣΠΑ, ΔΑΝΕΙΚΑ, ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ και τα κάναμε εφήμερα με εισαγώμενα υλικά προϊόντα και όχι με επενδύσεις που παράγουν πλούτο. Έτσι ο άκριτος καταναλωτισμός μας οδήγησε κατευθείαν στον γκρεμό μαζί με τα αυτοκίνητα, τα σκάφη, τα εορτοδάνεια και τα κινητά. Για πολλούς ήταν πολύ φυσιολογικό το 2009 να είμαστε η 30η πιο πλούσια χώρα στον πλανήτη με 28,484$ κατά κεφαλήν ΑΕΠ (per capita)!
Το ίδιο έτος (2009) όμως, η Πορτογαλία, η μόνη χώρα με την οποία μπορούμε να συγκριθούμε στην Ευρώπη, είχε 23,063$ κατά κεφαλήν ΑΕΠ (per capita) . Δηλαδή η Ελλάδα με πρωτογενείς και δευτερογενείς παραγωγικές δομές στα τάρταρα, είχε 28% ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΑΕΠ από την παραγωγική Πορτογαλία. Δημιουργική λογιστική στο έπακρο. Δανειζόμασταν ασύστολα, καταναλώναμε δανεικό ΑΕΠ και αυξάναμε το ΑΕΠ της χώρας.
10. Το Ακατανόητο ασφαλιστικό μας σύστημα και η σύνταξη στα 40 ήταν Γαλαξιακή Πρωτοτυπία και το κερασάκι στην τούρτα της χρεοκοπίας
Στο ασφαλιστικό "Ένα λάθος μας κόστισε πάνω από 200 Δις Ευρώ...". Από το έτος 2000 μέχρι το 2014 το ασφαλιστικό μας δημιούργησε έλλειμμα (που σημαίνει χρέος), περίπου 200 Δις Ευρώ. Έτσι για το ασφαλιστικό μας δημιούργημα θα έπρεπε να μας έχει ήδη αποδοθεί το NOBEL ΗΛΙΘΙΟΤΗΤΑΣ και ΑΝΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ μαζί.
Κάναμε εκατοντάδες ταμεία τα οποία δεν είχαν ποτέ καμία πιθανότητα επιβίωσης.
Βασίσαμε το ασφαλιστικό στα ένσημα και όχι στην ανταποδοτικότητα (έχει κατοχυρωθεί αυτή η πατέντα;;;)
Βγάζαμε σχεδόν όλους τους ένστολους με σύνταξη στα 40 γιατί τα έτη υπηρεσίας μετρούσαν διπλά (άντε και κανέναν πενηντάρη max).
Εάν κάποιος ένστολος έπαιρνε προαγωγή, όλοι όσοι είχαν αποφοιτήσει από την σχολή με καλύτερο βαθμό, αποστρατευόταν (αυτό που να το πεις;;;).
Η πρόωρη συνταξιοδότηση με το 80% του μέσου μισθού της τελευταίας τριετίας ήταν ο κανόνας και όχι η εξαίρεση.
Γυναίκες 35 ετών κατέληγαν στην σύνταξη με 15 εργάσιμα χρόνια επειδή είχαν ανήλικα τέκνα (για να μην έχει γυναίκα ανήλικα τέκνα στα 35 της, θα έπρεπε να έχει γεννήσει πριν τα 16 της...).
Το 2015, για πρώτη φορά, οι συνταξιούχοι στο ΙΚΑ ξεπέρασαν τους εργαζόμενους. Στον ΟΑΕΕ (πρώην ΤΕΒΕ), από την σχέση 4 εργαζόμενοι προς 1 συνταξιούχο το έτος 2000, φτάσαμε σήμερα στην σχέση 2 εργαζόμενοι προς 1 συνταξιούχο. Όσοι γνωρίζουν μαθηματικά 1ης Δημοτικού επιμένουν ότι το ασφαλιστικό είναι ΜΗ βιώσιμο. Οι πολιτικοί όμως μετράνε ψήφους και αναβάλουν τις τομές.
Το 2013 είχαμε 3.513.200 εργαζόμενους και 2.757.800 συνταξιούχους (σχέση εργαζόμενων προς συνταξιούχους 1,27). Από αυτούς τους εργαζόμενους περίπου 2.700.000 εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα και οι υπόλοιποι στον ευρύτερο Δημόσιο τομέα και τοπική αυτοδιοίκηση. Επομένως οι 2.700.000 εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα που παράγουν σχεδόν τον συνολικό πλούτο της χώρας, πρέπει να συντηρήσουν τα 11.000.000 του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Άρα τα μαθηματικά της 1ης δημοτικού καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι κάποιος που εργάζεται στην ελεύθερη αγορά πρέπει να παράγει πλούτο και εισόδημα για συντηρεί συνολικά 4 ανθρώπους (τον εαυτό του και άλλους 3 συμπολίτες μας (ανέργους, συνταξιούχους, ανήλικους και δημοσίους υπαλλήλους).
Εν κατακλείδι
Τώρα είναι ΠΟΛΥ ΑΡΓΑ για δάκρυα. Όταν ο Γιαννίτσης έλεγε το 2000 ότι σε 10 χρόνια το ασφαλιστικό μας θα έχει καταρεύσει, τον χλευάζαμε... Σήμερα, Κυριακή 19 Απριλίου 2015, ο Γ.Γ. Κοινονικών Ασφαλίσεων κύριος Ρωμανιάς απεκάλυψε ότι οι δανειστές μας ζητούν κατώτατη σύνταξη 320€... Και βέβαια είμαστε σε ΠΛΗΡΕΣ αδιέξοδο. Από που να αρχίσεις και που να τελειώσεις!!!
Δυστυχώς το παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον είναι τόσο ανταγωνιστικό πλέον που όποιος δεν το κατανοεί και δεν αλλάζει οδηγείται στον όλεθρο. Οι χώρες αρχίζουν να μοιάζουν με τις εταιρείες. Υπάρχουν εταιρείες πρότυπα και εταιρείες πτωχευμένες. υπάρχουν χώρες πρότυπα για να ζεις και να επενδύσεις και χώρες παρίες. Σε ποια κατηγορία θα είναι η κάθε χώρα, το επιλέγει από μόνη της!
Θεοφάνης Γιώτης
Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος 12PM CONSULTING / ITEC CONSULTING
Πηγή: euro2day