Δεν νομίζω πως είναι ανάγκη επίσης να επισημάνω πως οι σκέψεις μου αυτές δεν μπορούν να είναι και πολύ αντικειμενικές, αφού οι περισσότεροι γνωρίζετε την πορεία μου στην Τήλο, οπότε…
Για πολλά πράγματα θα πρέπει να είμαστε περήφανοι τα τελευταία 25 χρόνια, καταφέραμε να κάνουμε την Τήλο μια περήφανη «νύμφη», όπως την έλεγε ο Τάσος. Το ακόμα καλύτερο όμως είναι πως βάλαμε τις βάσεις για να γίνει η Τήλος ακόμα πιο σπουδαία! Και αυτό το απολαμβάνουμε σήμερα όλοι. Όλοι! Η Τήλος μετά από αυτή την πορεία έχει διεθνώς αναγνωριστεί για το πώς θα πρέπει να λειτουργεί σήμερα ένα νησί, όχι μόνο στο Αιγαίο αλλά παντού. Αυτό είναι ένα γεγονός και πραγματικά ο αντίλογος σε αυτό μόνο βαρεμάρα μου φέρνει.
Νησί πρότυπο στον τουρισμό επίσης. Ναι, το τουριστικό μοντέλο στην Τήλο είναι πρότυπο όχι μόνο για πολλά νησιά του ίδιου μεγέθους της, αλλά και μεγαλύτερων για το πώς πρέπει να αναπτύσσονται τουριστικά. Εδώ θα ήθελα να σταθώ λίγο. Η Τήλος για σχεδόν τριάντα χρόνια έχει μια υγιή τουριστική ανάπτυξη που πολλοί θα ήθελαν να είχαν. Αυτή η τουριστική ανάπτυξή όμως δεν ήρθε τυχαία, ούτε ακούραστα. Κάποιοι σκέφτηκαν – συζήτησαν – αποφάσισαν το τότε μέλλον του νησιού. Σχεδιάστηκε, λοιπόν, το τουριστικό σήμερα της Τήλου, από Δήμο και ιδιώτες, από τον Τάσο κι εμάς και δόθηκαν μάχες, όπως αυτή για το Sea Star, για την απαγόρευση του κυνηγιού, για τη δημιουργία του παραλιακού πεζόδρομου, για την επέκταση του λιμανιού, κλπ. Κι αυτό το ξέρουν πολύ καλά και αυτοί που κέρδισαν αυτές τις μάχες και αυτοί που τις έχασαν. Φαίνεται αστείο όμως να προσπαθούν οι τότε πολέμιοι να εμφανίζονται σήμερα ως υπερασπιστές και τιμητές του όλου έργου, εκτός βέβαια κι αν νομίζουν ή ελπίζουν πως πάθαμε ομαδικό αλτσχάιμερ.
Έτσι σήμερα βλέπουμε να πραγματοποιούνται τα αποτελέσματα του παραπάνω τουριστικού σχεδίου. Ευτυχώς για όλους μας. Γιατί αυτοί που δημιούργησαν αυτό το τουριστικό σχέδιο δεν ήθελαν, σε αντίθεση με ορισμένους χθεσινούς αλλά και σημερινούς «ειδήμονες», να πάρουν τον εύκολο δρόμο και να φτιάξουν μια Τήλο στα πρότυπα του τότε Φαληρακιού, για να γίνω περισσότερο κατανοητός. Διάλεξαν τον δύσκολο δρόμο ενός ήπιου τουριστικού μοντέλου με σεβασμό στο περιβάλλον μας, και ευτυχώς δικαιώθηκαν. Αυτοί που δημιούργησαν την τουριστική «πίτα» της Τήλου, Δήμος και ιδιώτες ήξεραν από την αρχή πως το να φέρουν μεγάλα πρακτορεία και να παλέψουν για ένα καράβι που θα ένωνε το αεροδρόμιο της Ρόδου με την Τήλο ήταν στόχος για κάτι πραγματικά σπουδαίο. Παράλληλα ήξεραν από την αρχή πως η τουριστική πίτα έπρεπε να μοιραστεί σε όλους, γιατί αυτό το υγιές περιβάλλον θα ήταν ωφέλιμο για όλους. Όλους! Το να έρχονται σήμερα κάποιοι νεόκοποι τοπικοί τουριστικοί αναλυτές και να συμπεραίνουν πως το τουριστικό προϊόν της Τήλου ή το καράβι, (πρώτα ήταν οι ίδιοι που έλεγαν για το Sea Star και τώρα λένε τα ίδια για τη Σπηλιανή), η γραμμή της Τήλου- Ρόδου, δηλαδή, αφορά 2-3 επιχειρήσεις δείχνει το πόση άγνοια έχουν ή πονηριά… Ας πιστέψω το πρώτο, γιατί το δεύτερο ούτε καν περνάει από το μυαλό μου. Αλλά θα φροντίσω να καλύψω όσο μπορώ την άγνοια τους παρακάτω.
Οι δημιουργοί, λοιπόν, της τουριστικής ανάπτυξης του νησιού πίστευαν από την αρχή πως αυτή η τουριστική πολιτική θα αφορά ολόκληρο το νησί και θα ωφελούσε όλες τις παραγωγικές τάξεις, δηλαδή με τον ένα η τον άλλο τρόπο θα επωφελούνταν όλοι οι κάτοικοι. Όλοι! Έτσι κι έγινε. Ευτυχώς! Την τουριστική ανάπτυξη του νησιού την απολαμβάνουμε όλοι. Όλοι ανάλογα με την επένδυση που κάναμε. Κι εκτός από τους άμεσα εμπλεκομένους με τον τουρισμό (ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, εστιατόρια, καφέ, ενοικιάσεις αυτοκινήτων και μηχανών, σούπερ μάρκετ, τουριστικά καταστήματα, κλπ.) που έχουν πληρότητα ή δουλειά περισσότερο από 80% από τις αρχές Μαΐου έως τις αρχές Οκτωβρίου, επωφελούνται και οι υπόλοιποι που είτε έχουν ένα μέλος της οικογένειάς τους που ασχολείται με τον τουρισμό είτε ωφελούνται δια της πλαγίας, δηλαδή οι γεωργοί, άλλοι κάτοικοι που ωφελούνται από τις καλοκαιρινές προσλήψεις του Δήμου, ή από διάφορα ιδιωτικά ή δημόσια έργα λόγω του τουρισμού κλπ. Όσοι βιαστούν να αμφισβητήσουν το μέγεθος της πληρότητας σε όλες τις τουριστικές επιχειρήσεις στο νησί μας ή όσοι αδυνατούν να αντιληφθούν αυτό που ζουν, δεν έχουν παρά να κάνουν ένα τηλεφώνημα στα καταλύματα ή να περάσουν από ένα εστιατόριο την περίοδο εκείνη για να πειστούν.
Έτσι λοιπόν, ωφέλεια από τον τουρισμό έχουν ουσιαστικά ΟΛΟΙ οι κάτοικοι του νησιού. Όχι περίπου - όχι σχεδόν, ΟΛΟΙ! Ένα άλλο παράδειγμα είναι η γραμμή Τήλου- Ρόδου («τη γραμμή ζωής», όπως αναφέρθηκε κάποτε από τον Άρειο Πάγο) από την οποία επωφελούμαστε και πάλι όλοι μας, κάτοικοι και επισκέπτες που παρόλα τα προβλήματα των τελευταίων ετών την στηρίζουν και δεν την εκμεταλλεύονται (όπως ακούγεται) τα πρακτορεία που δραστηριοποιούνται στο νησί με περισσότερα από 10 συμβόλαια. Εκτός κι αν πιστεύουν ορισμένοι πως χωρίς οργανωμένο τουρισμό που θα εγγυηθεί 100 με 150 άτομα ανά δρομολόγιο θα υπήρχε ποτέ ελπίδα να ενδιαφερθεί ποτέ κάποιος ιδιώτης ή ακόμα και το κράτος για καράβι που να ξεκινάει και να καταλήγει στην Τήλο την ίδια ημέρα. Αυτό το έχουμε λόγω τουρισμού και μακάρι να πάνε καλά οι προσπάθειες της Δημάρχου για να υπάρχει καράβι όλο τον χρόνο, που και αυτό λόγω τουρισμού θα γίνει αφού η εταιρεία θα ωφελείται από αυτήν την γραμμή όλο το καλοκαίρι – και μην το δω κι αυτό πάλι γραμμένο πουθενά ως κατόρθωμα κάποιων άλλων! Τώρα το να λένε πως από όλα αυτά είτε δεν έγιναν ή καλά μωρέ έγιναν, αλλά τα ωφελούνται μόνο 2-3 επιχειρήσεις και να τα λένε άνθρωποι που έχουν τουριστικές επιχειρήσεις και ωφελούνται άμεσα, πραγματικά με κάνουν και νυστάζω…
Και κάτι τελευταίο, με το κείμενο αυτό δεν έχω καμία διάθεση αντιπαράθεσης, πραγματικά δεν με ενδιαφέρει και ούτε θα πάρω μέρος σε τίποτα «social σου ‘πα μου ‘πες». Σίγουρα άφησα έξω πολλές από τις σημερινές προσπάθειες και έργα της Μαρίας και των συνεργατών της για τον μόνο λόγο ότι δεν ήταν αυτό το θέμα του κειμένου μου.
Το κείμενο αυτό το έγραψα πρώτα για να πω πως οι ιδέες και τα πιστεύω κάποιων δεν μπορούν να τα κληρονομήσουν άνθρωποι που δεν μπορούν να τα υποστηρίξουν, που δεν τα πιστεύουν, που τα πολέμησαν και τα χλεύασαν στο παρελθόν, αν και επωφελήθηκαν και οι ίδιοι στο τέλος. Και δεύτερον, γιατί με ανησυχεί το γεγονός πως κάποιοι είτε από άγνοια είτε από πονηριά ( και σας είπα εγώ πιστεύω το πρώτο) είτε γιατί αποφάσισαν τώρα να κάνουν πολιτική καριέρα (ίσως γιατί ανακάλυψαν πως αξίζει να ασχοληθούν με τα κοινά - για το καλό του νησιού βεβαίως, βεβαίως), αρχίζουν να εμπλέκονται και στα θέματα του τουρισμού.
Και ως εδώ καλά, Δημοκρατία έχουμε (ακόμα), όλοι έχουν αυτό το δικαίωμα και όλοι κρίνουμε και κρινόμαστε καθημερινά, ανεξάρτητα από την θέση που βρίσκεται ο καθένας. Όμως προσοχή, το τουριστικό προϊόν είναι πολύ ευαίσθητο και καταστρέφεται πολύ πιο γρήγορα από ό, τι δημιουργείται. Ας αφήσουμε, λοιπόν, τον τουρισμό μας έξω από όλα αυτά. Γιατί η ζημιά που μπορεί να γίνει μας αφορά όλους. Όλους! Και αυτούς που πάλεψαν για να ωφελείται το σύνολο και αυτούς που πάλεψαν για το αντίθετο αλλά πάλι ωφελήθηκαν έτσι κι αλλιώς. Με τη διαφορά όμως πως οι πρώτοι θα πονάνε περισσότερο…
Καλή και δημιουργική τουριστική χρονιά σε όλους!
Μιχάλης Κυπραίος
